روان شناسی چت و کاربران چت روم ها
فضای مجازی چت روم های اینترنتی به وسیله ای برای پر کردن اوقات فراغت جوانان مبدل شده که مرزهای تازه ای در شکل گیری ارزشها و هویت یابی جوانان پیش روی آنان قرار داده است.
سهم پسران در ارایه نقش غیرواقعی و تصویری نادرست از خود در چت روم ها  ، 89 درصد و سهم دختران 11درصد بوده است! کاهش ریسک شرمندگی ،  استفاده از فضای اینترنت را افزایش می دهد .
بررسی های محققان علوم و ارتباطات اجتماعی نشان می دهد که کارکرد غالب چت برای کاربران ایرانی جنبه فراغتی و سرگرم کننده داشته که در اشکال مثبت و منفی تسهیل کننده و جبران کننده نیازهای ارتباطی آنها در دنیای واقعی است.
گرچه در فضای چت، مرزبندی های جنسیتی روز به روز ضعیف تر می شود اما با این حال در بیشتر موارد جذابیت های جنیسیتی در روابط دنیای مجازی بیش از پیش حایز اهمیت است.کارشناسان معتقدند که مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری یکطرفه و تاثیر پذیری افراطی از هنجارها و ارزشها انجامیده و با تقویت پدیده جهانی شدن تعلقات ملی و سنتی کابران را تحت تاثیر قرار دهد.
“کامران سروش صحت” کارشناس علوم ارتباطات اجتماعی “چت روم ها” را میدان های چند کاربردی و از پرطرفدارترین عرصه های مراوده در فضای مجازی دانسته و معتقد است که چت، مرزهای تازه ای در شکل گیری خرده فرهنگها ،ارزشها و هویت جوانان پدید آورده است.
وی با اشاره به عوامل تسهل کننده ارتباط در فضای مجازی چت می گوید: گمنامی، سرعت ارتباط و سیال بودن از جمله علل گرایش به چت است که در روابط جنیسیتی و دوست یابی جوانان پیامدهایی به دنبال دارد که محملی برای جستجو و ارضای کنجکاوی های آنان فراهم می آورد.
این کارشناس با تاکید بر اهمیت فضای چت روم ها در پر کردن اوقات فراغت اظهار می دارد: چت کردن در فضای مجازی، مشارکت عاطفی را جایگزین مشارکت سیاسی و معاشرت رو در روی اجتماعی کرده و نوعی رابطه غیر حقیقی را بر فضای مناسبات میان افراد حاکم کرده است که این امر پیامدهایی چون کاهش سرمایه های اجتماعی ،انزوا و بریدگی از مشارکت های محسوس و عینی را در بر داشته است.
         وی در توصیف چگونگی جایگزینی روابط عاطفی با روابط سیاسی و علمی درفضای چت تشریح می کند: چت کننده ها از برقراری چند ارتباط همزمان با دیگران به شدت لذت می برند، این افراد درگرفتن اطلاعات خاص از مخاطب خود پیشدستی کرده و از این طریق به یک شناسایی اولیه از مخاطب دست می یابند و امکان می یابند که از این طریق توصیف های مبالغه آمیز درباره خود بکار برده و با ابزار همدردی و همسویی با مخاطب، توجه او را به خود جلب کنند. این کارشناس معتقد است که ماهیت غیر رو در روی ارتباطات الکترونیکی اینترنتی، انگیزه بیشتری را در کاربران به ایجاد یک رابطه پشت صحنه ای که ریسک شرمندگی در آن کمتر است، ایجاد می کند.
دکتر”محمد ابراهیم برزگر” استاد روان شناس اجتماعی دانشگاه علامه طباطباطی با اشاه به دو فاکتور مورد علاقه در جوانان برای برقراری ارتباط با دیگران می گوید: “ناشناس ماندن” و “تنوع گرایی” شوق گرایش به ارتباط با چندنفر را بوجود آورده است.
وی می افزاید: در نمونه های تحقیقی بدست آمده از چند کافی نت مشخص شد که 71 درصد از جوانان 15 تا 30 سال یک بار چت کردن را امتحان کرده اند.
وی در خصوص نتایج بدست آمده از گرایش سنجی جوانان در هفت موضوع مرتبط با چت کردن ، اعلام می کند:
نگاه به چت به عنوان بازی سرگرم کننده 24 درصد،
چت به عنوان تدوام زندگی واقعی 17 ردصد ،
چت به عنوان وسیله ای برای ارتباط دوستانه 18 درصد ،
 چت به عنوان امکانی برای جستجو گری 9 در صد ،
چت به عنوان ارتباطی نامطمئن و ناکارآمد 20 درصد
چت به عنوان ابزاری برای سوء استفاده 12 درصد بوده است.
_  75 درصد چت کنندگان گفته اند که در چت کردن نقش های متقاوتی را بازی می کنند که سهم پسران در ارایه نقش غیرواقعی و تصویری نادرست از خود 89 درصد و سهم دختران 11درصد بوده است. برزگر بدبینانه ترین نظرات در گرایش چت گنندگان را مربوط به انتخاب همسر دانست و خاطر نشان می کند: به خاطر گسترده بودن فضا و امکان نقش بازی کردن و ارایه رفتارهای دوگانه بیشتر چت کنندگان معتقدند که محیط چت فضای مناسبی برای انتخاب همسر به شمار نمی آید که در این خصوص آقایان بیشترین بی اعتمادی به چت به عنوان ابزار انتخاب همسر دارند.
وی با اشاره به تمایل پسران به برقراری ارتباط دوستانه همزمان با چند فرد غیر همجنس تصریح می کند: بیشتر پسرها با آگاهی از وابستگی عاطفی در دختران تلاش می کنند که ارتباط خود با آنها را تا مرز آنچه حقیقتا به دنبال آن هستند، تعقیب کنند.این در حالی است که دخترها اغلب با وسواس و دقت بیشتری دوستی و رابطه پا برجا با یک فرد غیر همجنس را مدنظر دارند. برزگر می افزاید: تحقیقات جامع نشان داده که نگاه دختران به چت بیشتر جنبه تفنن و بازی دارد با این حال نکته ای که در وهله نخست در تضاد با این جهت گیری قرار دارد تعهد بیشتر به استفاده صادقانه از فضای مجازی و محافظه کاری و احتیاط بیشتر دختران در برقراری ارتباط آنلاین است. “مریم رضا زاده” و” آرزو صالحی ” از محققان علوم اجتماعی در تحقیق مشترکی که در خصوص گرایش جوانان به چت های اینترنتی انجام دادند ،نتایجی را که در ذیل آمده ارایه دادند: 88 درصد به چت به مثابه یک بازی نگاه می کنند، 53 درصد معتقدند که چت کردن فرقی با زندگی واقعی ندارد، 46 درصد معتقدند که کسانی که با آنها چت می کنند خصوصیاتی مشابه با آنها دارند، 40 درصد گفته اند که شخصیت شان درچت با شخصیت واقعی شان متفاوت است، 76 درصد از چت کردن احساس آرامش می کنند، 83 درصد شناخت شخصیت دیگران را در چت غیرممکن می دانند، 44 درصد فهمیدن احساسات و نظرات واقعی افراد در چت را غیرممکن می دانند، 76 درصد در چت به مخاطب خود اعتماد ندارند، 73 درصد امکان انتخاب همسر از طریق چت را مناسب نمی دانند و 43 درصد معتقد به وجود دردسر در دوست یابی های اینترنتی هستند. تحقیقات این دو محقق از زاویه ایی دیگر همچنین نشان می دهد که دختران درچت کردن بیشتر مایل به شیطنت و سر کار گذاشتن هستند در همین راستا پسران در چت کردن تلاش بیشتری می کنند که اعتماد دختران را بر ای تداوم رابطه جلب کنند.
“محمد سعید ذکایی” عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در بیان انگیزه اصلی از چت کردن می گوید: توجه بیشتر چت کننده ها به مسایل فراغتی و سرگرم کننده چت روم ها بوده است و انگیزه های بعدی به ترتیب شامل پیدا کردن دوست، تازگی محیط چت و مهیج بودن آن ، تفاوت شخصیت در صحنه چت نسبت به زندگی حقیقی و شیطنت و ماجراجویی عنوان شده است. این کارشناس می افزاید: در پاسخ به این سوال که با چه افرادی تمایل به چت کردن دارید، بیش از 50 درصد پاسخ دهندگان گفته اند که بیشتر دوست دارند با افراد متنوع و ناشناس چت کنند و کمتر از یک سوم تمایل خود را به افراد آشنا بیان داشته اند .همچنین 9/98 درصد پاسخ دهندگان تمایل به چت کردن با افراد غیرهمجنس داشته اند و بدین ترتیب می توان گفت که فضای غالب در محیط چت روم ها گفتگوهای دوستانه جوانان غیر همجنس است که با نیت ارضای کنجکاوی، آشنایی، سرگرمی و شیطنت و ماجراجویی است. عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص مضمون گفتگوهای چت کننده ها اعلام می کند:بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از 40 درصد چت کننده ها به دنبال مباحث غیرجدی و پیش پا افتاده و 27 درصد به گفتگوهایی برای صمیمیت و نزدیکی بیشتر و کمتر از 20 درصد موضوعاتی چون موسیقی فیلم و هنر را مد نظر داشته اند. ذکایی، درباره الگوهای قابل توجه در روابط میان چت کننده ها می گوید: بیشتر جوانان کم سن و سال تر به خصوص پسرهای جوان در گفتگوهای اینترنتی مایل به صمیمیت و نزدیکی بیشتر با دوستان غیر همجنس خود هستند.
همچنین پسران بیش از دختران مایل به گپ همزمان با بیش از دو یا چند فرد غیرهمجنس بوده و تبحر و مهارت پسران درچت کردن بیش از دختران است. همچنین پسرها ترس و نگرانی کمتری از کنترل ها و شناسایی های غیرمحسوس در خلال چت کردن داشته اند.
وی اولویت سایت های مورد مراجعه پاسخگویان برای چت کردن را به ترتیب 85 درصد یاهو، 7% درصد سایت های فارسی زبان مثل بدهی دات کام و روزی دات نت و 5/6 درصد msn دانست.

گرایش جوانان به چت

فضای مجازی چت روم های اینترنتی به وسیله ای برای پـــر کردن اوقات فراغت جوانان مبدل شده که مرزهای تـازه ای در شکـل گیری ارزشهـــا و هویت یابی جوانان پیش روی آنان قرار داده است . بررسی های محققان علوم و ارتباطات اجتماعی نشان می دهد که کارکرد غالب چت برای کاربران ایرانی جنبه فراغتی و سرگرم کننده داشته که در اشکال مثبت و منفی تسهیل کننده و جبران کننده نیازهای ارتباطی آنها در دنیای واقعی است . گرچه در فضای چت مرزبندی های جنسیتی روز به روز ضعیف تر می شود اما با این حال در بیشتر موارد جذابیت های مجازی بیش از پیش حائز اهمیت است . کارشناسان معتقدند که مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری یکطرفه و تاثیر پذیری افراطی از هنجارها و ارزشها انجامیده و با تقویت پدیده جهانی شدن تعلقات ملی و سنتی ،کاربران را تحت تاثیر قرار دهد . اینجانب چت روم ها را میدان های چند کاربردی و از پر طرفدارترین عرصه های مراوده در فضای مجازی دانسته و معتقدم که چت مرزهای تازه ای در شکل گیری خرده فرهنگ ها ارزشها و هویت جوانان پدید آورده است . با اشاره به عوامل تسهیل کننده ارتباط در فضای مجازی چت می توان گفت : گمنامی، سرعت ارتباط و سیال بودن از جمله علل گرایش به چت است که در دوست یابی جوانان پیامدهایی به دنبال دارد که محملی برای جستجو و ارضای کنجکاوی های آنان فراهم می آورد . در اهمیت فضای چت روم ها در پر کردن اوقات فرغت می توان گفت چت کردن در فضای مجازی ، مشارکت عاطفب را جایگزین مشارکت سیاسی و معاشرت رو در روی اجتماعی کرده و نوعی رابطه غیر حقیقی را بر فضای مناسبات میان افراد حاکم کرده است که این امر پیامدهایی چون کاهش سرمایه های اجتماعی، انزوا و بریدگی از مشارکت های محسوس و عینی را در بر داشته است .

در توصیف چگونگی جایگزینی روابط عاطفی با روابط سیاسی و علمی در فضای چت نیز می توان چنین تشریح کرد : چت کننده ها از برقراری چند ارتباط همزمان با دیگران به شدت لذت می برند این افراد در گرفتن اطلاعات خاص از مخاطب خود پیشدستی کرده و از این طریق به یک شناسایی اولیه از مخاطب دست می یابند و امکان می یابند که از این طریق توصسف های مبالغه آمیز در مورد خود به کار برده و با ابراز همدردی و همسویی با مخاطب ،توجه او را به خود جلب کنند . ماهیت غیر رو در روی ارتباطات الکترونیکی اینترنتی ، انگیزه بیشتری را در کاربران به ایجاد یک رابطه پشت صحنه ای که ریسک شرمندگی در آن کمتر است ، ایجاد می کند. و دو فاکتور مورد علاقه در جوانان برقراری ارتباط با دیگران یعنی (( ناشناس ماندن )) و (( تنوع گرایی)) شوق گرایش به ارتباط با چند نفر را به وجود آورده است . در نمونه های تحقیقی به دست آمده از چند کافی نت در بجنورد مشخص شده که 71 درصد از جوانان 15 تا 30 ساله یک بار چت کردن را امتحان کرده اند . در خصوص نتایج بدست آمده از گرایش سنجی جوانان بجنوردی در هفت موضوع مرتبط با چت کردن ، باید گفت که نگاه به چت به عنوان بازی سرگرم کننده 24 درصد ، چت به عنوان تداوم زندگی واقی 17 درصد ، چت به عنوان وسیله ای برای ارتباط دوستانه 18 درصد ، چت به عنوان امکانی برای جستجو گری 9 درصد ، چت به عنوان ارتباطی نا مطمئن و ناکارآمد 20 درصد و چت به عنوان ابزاری برای سوء استفاده 12 درصد بوده است . همچنین باید اضافه کرد 75 درصد چت کنندگان گفته اند که در چت کردن نقش های متفاوتی را بازی می کنند که سهم پسران در ارائه نقش غیر واقعی و تصویری نادرست از خود 89 درصد و سهم دختران 11 درصد بوده است . اینجانب بدبینانه ترین نظرات در گرایش چت کنندگان را مربوط به انتخاب همسر می دانم و خاطر نشان می کنم به خاطر گسترده بودن فضا و امکان نقش بازی کردن و ارائه رفتارهای دو گانه بیشتر چت کنندگان معتقدند که محیط چت فضای مناسپی برای انتخاب همسر به شمار نمی آید که در این خصوص آقایان بیشترین بی اعتمادی به چت به عنوان ابزار انتخاب همسر دارند .وبا اشاره به تمایل پسران به برقراری ارتباط دوستانه همزمان با چند فرد غیر همجنس چنین به نظر می آید که بیشتر پسر های با آگاهی از وابستکی عاطفی در دختران تلاش می کنند که ارتباط خود با آنها را تا مرز آنچه حقیقتا به دنبال آن هستند ، تعقیب کنند . این در حالی است که دخترها اغلب با وسواس و دقت بیشتری دوستی و رابطه پا بر جا با یک فرد غیر همجنس را مد نظر دارند . به عقیده اینجانب نگاه دختران به چت بیشتر جنبه تفنن و بازی دارد با این حال نکته ای که در وهله نخست در تضاد با این جهت گیری قرار دارد تعهد بیشتر به استفاده صادقانه از فضای مجازی و محافظه کاری و احتیاط بیشتر دختران در برقراری ارتباط آن لاین است . در خصوص گرایش جوانان به چت های اینترنتی در بجنورد نتایج زیر بدست امده است : 88 درصد به چت به مثابه یک بازی نگاه می کنند ، 53 درصد معتقدند که چت کردن فرقی با زندگی واقعی ندارد ، 46 درصد معتقدند کسانی که با آن های چت می کنند خصوصیاتی مشابه با آنها دارند ، 40 درصد معتقدند که شخصیتشان در چت با شخصیت واقعیشان متفاوت است ، 76 درصد از چت کردن احساس آرامش می کنند ، 83 درصد شناخت شخصیت دیگران را در چت غیر ممکن می دانند ، 44 درصد فهمیدن احساسات و نظرات واقعی افراد در چت را غیر ممکن می دانند ، 76 درصد در چت به مخاطب خود اعتماد ندارند ، 73 درصد امکان انتخاب همسر از طریق چت را مناسب       نمی دانند و 43 درصد معتقد به وجود دردسر در دوست یابی های اینترنتی هستند . تحقیقات اینجانب از زاویه ای دیگر همچنین نشان می دهد که دختران در چت کردن بیشتر مایل به شیطنت و سرکار گذاشتن هستند در همین راستا پسران در چت کردن تلاش بیشتری می کنند که اعتماد دختران را برای تداوم رابطه جلب کنند . در بیان انگیزه اصلی از چت کردن جوانان بجنوردی می توان گفت : توجه بیشتر چت کننده ها به مسایل فراغتی و سرگرم کننده چت روم ها بوده است و انگیزه های بعدی به ترتیب شامل پیدا کردن دوست ، تازگی محیط چت و مهیج بودن آن ، تفاوت شخصیت در صحنه چت نسبت به زندگی حقیقی و شیطنت و ماجراجویی عنوان شده است . در پاسخ به این سوال که با چه افرادی تمایل به چت کردن دارید بیش از 50 درصد پاسخ دهندگان گفته اند که بیشتر دوست دارند با افراد متنوع و ناشناس چت کنند و کمتر از یک سوم تمایل خود را به افراد آشنا بیان داشته اند. همچنین 98.9 درصد پاسخ دهندگان تمایل به چت کردن با افراد غیر همجنس داشته اند .بدین ترتیب می تو.ان گفت فضای غالب در محیط چت روم ها گفتگوهای دوستانه جوانان غیر همجنس است که با نیت ارضاء کنجکاوی ، آشنایی ، سرگرمی، شیطنت و ماجراجویی است . در ضمن تبحر و مهارت پسران در چت کردن بیش از دختران است همچنین پسرها ترس و نگرانی کمتری از کنترل ها و شناسایی های غیر محسوس در خلال چت کردن دارند . لازم به تذکر است که اولویت سایت های مورد مراجعه پاسخ گویان برای چت کردن به ترتیب 85 درصد یاهو ، 7 درصد سایت های فارسی زبان مانند بدهی دات کام و روزی دات نت و 6.5 درصد msn دانست .

مد گرایی جوانان ،به روز بودن، خودنمایی
آرایش دختران نوجوان و جوان ، سن آنها را بسیار بیشتر از آنچه که هست نشان می دهد !
مقدمه : ابروهای تیغ‌زده، موهای سیخ‌سیخی، شلوارهای تنگی که تا دیروز آنقدر گشاد بود که به زور کمربند بسته می‌شد، بلوزهای تنگ با مارک‌ها و شکل‌های عجیب، مانتوهایی که هیچ شباهتی به مانتو ندارند، شال‌های رنگی که فقط قسمت وسط سر را می‌پوشاند و آرایش‌های غلیظ شده. مانتو هایی(؟) که به زحمت تا روی کمر می رسد ...  دخترانی را در خیابان ها مشاهده می کنید که فکر می کنید متاهل و دارای حداقل 30 سال سن هستند  اما با کمی دقت متوجه خواهید شد حدود 15 یا 16 سال سن دارند ! و البته از آن بیم ندارند که آرایش غلیظ سن دختران نوجوان و جوان را بسیار زیاد تر از اندازه واقعی ، نشان می دهد!
این تصاویر دختران و پسرانی است که هر روز در خیابان‌ها با آن مواجه هستیم. بعضی وقت‌ها به خاطر پوشیدن لباس‌های غیرمعقول یا اصلاح و آرایشی خاصی بخصوص موی سر و صورت پسران ، آنقدر تعجب می‌کنید که چند ثانیه بهت زده می‌شوید. بعد از خود می‌پرسید چطور چنین چیزی ممکن است؟ و در پاسخ تنها یک حرف ممکن است بشنوید:  مد شده است!
امروزه مد ومدگرایی نه تنها در نوع پوشش افراد، بلکه در بخش‌های مختلفی از زندگی آنها تاثیرگذار است. از نوع آرایش‌های ظاهری گرفته تا وسایل منزل و حتی گرایش‌ها و علایق خاصی که در قشری از جامعه ناگهان اپیدمی می‌شود، فعالیت‌هایی مثل روی آوردن  به ورزش یوگا، تقاضا برای جراحی‌های  پلاستیک و...
مد، اشاعه سریع کالا یا گرایش یک رفتار در میان افراد جامعه است و به دلیل رابطه مستقیمی ‌که با حس تنوع‌طلبی دارد، در میان نوجوانان و جوانان بیشتر دیده می‌شود. هر ازگاهی مانند سیلی عظیم جامعه را  فرا می‌گیرد و پس از مدتی کوتاه تغییر می‌کند. اما همیشه این که  منشأ این تغییر و تحولات چیست و ریشه‌های آن از کجا می‌آید قابل بررسی است. خیلی از افراد مد و مدگرایی را یک امر کاملاً شخصی و سلیقه‌ای می‌دانند و معتقدند نمی‌توان افراد جامعه را مجبور کرد که برخلاف آنچه انتخاب می‌کنند و دوست دارند عمل کنند. ولی آیا انتخاب هرگونه لباس و آرایشی برای هر جامعه و فرهنگی مناسب است‌؟ واساساً این سوال همیشه مطرح است که مدگرایی خوب است یا نه‌؟
تنوع‌‌طلبی یا خودنمایی‌
           تنوع‌‌طلبی و نوگرایی از خصایص انسان است و همیشه او را به سمت نوشدن برای یک زندگی بهتر سوق می‌دهد. این نیاز از تغییرات اساسی دوران بلوغ و نوجوانی است که به شکل‌های مختلف در نوع رفتار، صحبت کردن و پوشش دیده می‌شود. جامعه‌شناسان و روان‌شناسان دلایل متفاوتی برای پیروی از مد ذکر می‌کنند. دکتر محمد عسگری، روان‌شناس می‌گوید: یکی از دلایل گرایش جوانان به مد به خاطر مورد توجه قرار گرفتن و پاسخگویی به نیازهای روانی آنهاست. جوانان به دلیل داشتن روحیه تأثیرپذیر آمادگی بیشتری برای پدیده‌های نو دارند. دلیل دیگر هم می‌تواند سرخوردگی‌ها و نداشتن اعتماد به‌نفس و چشم و همچشمی‌ باشد که افراد را به سوی مدهای مختلف می‌کشاند. البته عده‌ای هم هستند که هیچ دلیل خاصی برای تبعیت از مد ندارند و فقط به خاطر این که این پدیده در جامعه رواج پیدا کرده از آن استقبال می‌کنند. از طرف دیگر می‌توان گفت افرادی که خرید کالاهای مد روز را انتخاب می‌کنند، می‌خواهند جای خود را در میان اطرافیان و هم‌سن و سال‌های خود باز کنند و بابت آن هزینه‌های بسیاری را تقبل می‌کنند حتی اگر برایشان مشکل باشد.
محمد 26 ساله، فروشنده یک مغازه کیف و کفش می‌گوید: اکثر افرادی که به سراغ مدل‌های جدید و مد روز می‌آیند از طبقه مرفه جامعه هستند و برایشان قیمت بالای آن کالا اهمیت ندارد. بیشتر آنها جوانانی هستند که به دنبال اجناس مارک دار و خاص می‌آیند. او ادامه می‌دهد بعد از مدتی که یک مد در جامعه جا می‌افتد قیمت‌های آن کالا به خاطر کپی برداری تولیدکنندگان داخلی پایین می‌آید و افراد متوسط و قشر پایین‌تر جامعه هم به سراغ همان مدها می‌روند.
فقط کافی است هنگام عبور از خیابان‌ها به ویترین مغازه‌ها با دقت بیشتری نگاه کنید. بعد متوجه می‌شوید که تمام مدل‌های لباس  مغازه‌ها مشابه هم هستند مدل‌هایی که مدتی مورد توجه مردم قرار می‌گیرند و بعد از زمان کوتاهی جای خود را به مدل‌های تازه می‌دهند.
سعید 40 ساله، صاحب یک فروشگاه لباس زنانه در این باره می‌گوید: بیشتر جوانان به سراغ لباس‌هایی می‌روند که مد روز است و مد روز هم همان لباس‌ها و اجناسی است که در مغازه‌ها و مراکز تجاری به فروش می‌رسد. او معتقد است افرادی مد را به بازار معرفی می‌کنند که این کار برایشان منافع اقتصادی دارد و آن را بسرعت در جامعه گسترش می‌دهند. این مغازه‌دار روی مد بودن و ظاهری متفاوت داشتن را برای جوانان مفید می‌داند.
دکتر نسرین صالحی، جامعه‌شناس در این خصوص می‌گوید: همیشه مد را طبقه مرفه جامعه تعیین می‌کند آنها به دلیل داشتن منابع مالی و امکانات بیشتر می‌توانند از مدهای جدید استفاده کنند. طبقه دیگر جامعه نیز این گروه را برتر از خود می‌داند و سعی دارد خود را با آن هماهنگ کند. جوانان نیز به دلیل حس تنوع‌‌طلبی و زیاده خواهی نسبت به گروه‌های سنی دیگر بیشتر سعی دارند خود را به این طبقه برسانند. این استاد دانشگاه مد را یک نوع خودنمایی در محیط اجتماعی می‌داند که مختص به جوانان نیست بلکه همه رده‌های سنی را شامل می‌شود.
بیشتر کارشناسان معتقدند جوانان امروز به دنبال الگوهای جدید می‌گردند که در گذشته به دلیل کمرنگ بودن وسایل ارتباط جمعی، همه افراد کاملاً در شرایط فرهنگی خاص خودشان زندگی می‌کردند ولی امروزه به دلیل وجود شبکه‌های ارتباطی شرایط کاملاً تغییر کرده است.
نقش رسانه‌ها 
پیشرفت فناوری و به وجود آمدن پدیده‌هایی مثل ماهواره و اینترنت تأثیر بسیار زیادی در زندگی مردم داشته است. وقتی کره زمین تبدیل به یک دهکده جهانی می‌شود، قاعدتاً مردم کشور ماهم از ابزارهایی مثل اینترنت و ماهواره استفاده می‌کنند. ولی متأسفانه استفاده نادرست، آن را تبدیل به معضلی کرده است که امروزه شاهد آن هستیم. جوان‌ها ساعت‌ها پای اینترنت و ماهواره می‌نشینند تا جدیدترین مدل‌ها را بیابند و خود را شبیه فلان خواننده یا هنرپیشه مورد علاقه‌شان کنند. حتی اگر هیچ سنخیتی با ارزش‌های جامعه‌شان نداشته باشد. همین باعث می‌شود بسیاری از والدین که به فرهنگ اصیل ایرانی و سنت‌ها پایبندند با فرزندان خود مقابله کنند که احتمالا نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت، زیرا جوانان به الگویی که از جامعه می‌گیرند اهمیت بیشتری می‌دهند.
مسعود محبی، جامعه‌شناس معتقد است: پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن شبکه‌های ارتباطی تاثیر خود را در تمام زوایای زندگی افراد می‌گذارد، از نوع لباس پوشیدن گرفته تا آداب و معاشرت و همین باعث می‌شود فاصله دو نسل جدید و قدیم روز به روز عمیق‌تر شود. او می‌گوید: رسانه‌های گروهی به کمک تبلیغات و مدهای جدید نیازها و الگوهای جدیدی برای افراد ایجاد می‌کنند که بعضی از این الگوها با فرهنگ و ارزش‌های جامعه ما هیچ تناسبی ندارد و باعث مشکلات اجتماعی و خانوادگی می‌شود. وی ادامه می‌دهد تولیدکنندگان بسرعت از طریق رسانه‌ها نیازهای کاذبی را جایگزین نیازهای اساسی افراد می‌کنند. البته باید توجه داشت فقط رسانه‌ها نیستند که در نوع پوشش و پذیرش الگوهای  جدید موثرند، بلکه خانواده و ارتباط افراد در جامعه ( مدرسه، دانشگاه و... ) نیز بسیار موثراست.
محبی به این موضوع اشاره می‌کند که متاسفانه در ایران وقتی صحبت ازمد و مدگرایی می‌شود اکثراً برداشت‌های نامناسب از آن دارند و آن را تخریب می‌کنند. در صورتی که پیروی از مد همیشه بد نیست و می‌تواند جوانان را از لحاظ روحی ارضا کند و حتی در پیشرفت جامعه نیز مفید باشد.
مد می‌تواند بخشی از فرهنگ جامعه شود، زیرا علاقه به مد در میان مردم جامعه به صورت عادت در می‌آید و بتدریج نمادی زیبا از فرهنگ آن جامعه به وجود می‌آورد.
هماهنگی یا تقلید
جامعه‌شناسان مد را یک پدیده اجتماعی می‌دانند که افراد را با یکدیکر همرنگ می‌کند بسیاری از جوانان مد را عامل تعیین‌کننده‌ای در جهت مشخص شدن طبقه اجتماعی خود می‌دانند، اما موضوعی که حائز اهمیت است، تقلید از افراد و مدهایی است که هیچ‌گونه نسبتی با فرهنگ جامعه آنان ندارد. این مساله‌ای است که امروزه جوانان ما دچار آن هستند. تقلید نابجایی که می‌تواند اثرات منفی برای ارزش‌های اجتماعی داشته باشد و تقلید کورکورانه تا حد زیادی افراد را مجبور به هدر دادن وقت و پرداختن هزینه‌های زیاد می‌کند و در نتیجه آنها را از فعالیت‌های مثبت باز می‌دارد. دکتر عسگری می‌گوید: البته تقلید از مد همیشه اثرات منفی ندارد بلکه می‌تواند نتایج مثبتی هم داشته باشد. شادی، نشاط و نوگرایی، زندگی انسان‌ها را از یکنواختی خارج می‌کند و احساس تازه شدن به آنها می‌دهد.
 این مساله  مهم تأکید دارد بر حفظ ارزش‌های ملی، فرهنگی، مذهبی که با جلوگیری از تقلید نادرست می‌توان آن ارزش‌ها را حفظ کرد. او ادامه می‌دهد برای جلوگیری از هرگونه افراط در زمینه مدگرایی، نباید با نسل جوان مقابله و تندخویی کرد. بلکه باید به آنها آزادی داد و زمینه مناسب برای انتخابی درست برایشان فراهم کرد.
حرف آخر
شاید اگر جوانان ما با فرهنگ اصیل ایرانی بیشتر آشنا شوند و به هویت خود پی ببرند، پوششی معقول و مطابق با فرهنگ خود را انتخاب کنند که برای ایجاد چنین فضایی احتیاج به فرهنگ‌سازی داریم. در این‌باره چندی پیش دولت برای پاسخ به نیازهای جامعه و مقابله با وضعیت نامناسب، مدل‌ها و طرح‌های مختلفی را بررسی کرد که عده‌ای آن را راهکاری مناسب می‌دانستند و عده‌ای دیگر دخالت در حریم خصوصی افراد. ولی موضوع مهم این است که جامعه ما الگوبردار نیست و تنوع‌‌طلب است. می‌توان نتیجه گرفت بهترین اقدام را خانواده‌ها و مسوولان جامعه می‌توانند انجام دهند که با ایجاد بستر فرهنگی مناسب برای جوانان الگوهای شایسته به وجود آورند. سارا حق وردی

برخی جرائم تلفن همراه ، اس ام اس ، بلوتوث و وسایل شنود
پرونده‌هایی در خصوص فیلمبرداری غیرمجاز به وسیله‌ی موبایل در اماکن عمومی خاص بانوان از جمله میهمانی‌ها، ورزشگاه‌ها و استخر بانوان در محاکم قضایی مطرح است که در آن تعدادی از بانوان قربانی مورد سوء قصد جنسی و حتی جانی قرار گرفته‌اند.
 مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران ضمن تشریح امکانات و جرایم موبایلی و نحوه پیشگیری از آنها با توجه به پرونده‌های مطرح، به بیان انتظار دادسرا از دستگاه‌های مربوطه برای برخورد با جرایم حوزه تلفن همراه پرداخت و تاکید کرد که اگر اقدامات لازم برای کنترل پیامک وجود نداشته باشد دادسرا مجبور است راسا وارد شود.
مسوول دفتراینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این‌که هر فناوری دارای سه بخش فنی، پلیسی و قضایی است و با وزارت ارتباطات، نیروی انتظامی و دستگاه قضایی مرتبط است، اظهار داشت: در کنار این سه مورد، مبحث محتوایی نیز وجود دارد که به وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی، وزارت اطلاعات، سازمان تبلیغات و ارگان‌های دخیل در این امر برمی‌گردد.
وی بررسی در حوزه‌های مختلف شبکه‌ی ارتباطات سیار یا GSM، را از زوایای گوناگون امکان‌پذیر دانست و تصریح کرد: به طور طبیعی در بخش فنی، بیان عملکرد، قابلیت و نحوه‌ی کنترل شبکه‌ی ارتباطات سیار برعهده‌ی وزارت ارتباطات، مسایل پلیسی به عهده ضابطان قضایی و مباحث حقوقی و قضایی به عهده دادسرا و دستگاه قضایی است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان اینکه شبکه‌های GSM مشابه شبکه‌های ارتباطی و مخابراتی هستند، با این تفاوت که به صورت بی‌سیمی کار می‌کنند، ادامه داد: پس از روشن کردن تلفن همراه، این دستگاه به طور دائم با مرکز در حال هماهنگ شدن است که از همین مرحله مسایل امنیتی و حقوقی مطرح می‌شود.
دستگاه‌هایی برای کنترل و شنود ارتباطات وجود دارد و ممکن است در جامعه یافت شود
وی افزود: معمولا بخشی از مشخصات تلفن همراه در مراکز ثبت می‌شود ولی این امر بدین معنا نیست که فرد دیگری این مشخصات را دریافت و ثبت نکند. متاسفانه دستگاه‌هایی برای کنترل و شنود ارتباطات وجود دارد و ممکن است در جامعه نیز یافت شود. دستگاه مذکور برای شنود کل ارتباطات یک مجتمع مسکونی، شرکت و هر مکان دیگری ممکن است با انگیزه‌های مختلفی از جمله اقتصادی، ورود به حریم خصوصی افراد و غیره مورد استفاده غیر مجاز قرار گیرد.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با اشاره به این موضوع که هر فناوری دارای یکسری تسهیلات و همچنین یکسری آسیب‌هاست، ادامه داد: امکان شنود مکالمات تا محدوده‌ای در تلفن‌های سیار و بی‌سیم و همچنین خط ثابت با گوشی بی‌سیمی وجود دارد که با برد بیشتر به دلیل ایجاد تداخل در شبکه‌های بی‌سیم پلیس، اورژانس، آتش‌نشانی و... از سوی وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تخلف محسوب می‌شود.
وی با اشاره به شماره تلفن همراه به عنوان دیگر مشخصه‌ی این دستگاه که بر روی سیم کارت حک شده است، در مورد کپی سیم کارت، اظهار داشت: متاسفانه دستگاه‌های کپی سیم کارت در بازار یافت می‌شود که به اندازه flash memory یا cool disk است و با قرار گرفتن سیم کارت داخل آن و اتصال به کامپیوتر کپی صورت می‌گیرد. از طریق نرم‌افزار کامپیوتر، امکان کپی سیم کارت بر روی چند سیم کارت دیگر که به صورت خام یافت می‌شود، وجود دارد.
مردم، تلفن همراه خود را بدون سیم کارت در اختیار مراکز تعمیر موبایل قرار دهند
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان این‌که کپی سیم کارت همانگونه که دارای کاربرد مثبت است، دارای کاربرد منفی و غیرمجاز نیز هست و می‌توان به برقراری ارتباطات غیرمجاز از طریق کپی سیم کارت اشاره کرد که مسوولیت آن بر عهده‌ی صاحب سند سیم کارت است، به مردم توصیه کرد: تلفن همراه خود را در اختیار افراد ناشناس و غیرمطمئن قرار ندهند. همچنین تلفن همراه را بدون سیم کارت در اختیار مراکز تعمیر موبایل قرار داده و در صورت خریداری سیم کارت دست دوم از سیم کارت‌های اصلی که در داخل کارت اولیه قرار دارد استفاده کنند.
وی با بیان این‌که موبایل‌های جدید دارای قابلیت‌هایی از جمله حافظه و پردازش بالا، امکان پخش صوت و تصویر، امکان ضبط صوت و تصویر است و برخی نیز به صورت میکرو کامپیوتر کوچک (pocket pc) عمل کرده و دارای سیستم عامل برای نصب برنامه‌های مختلف است، تصریح کرد: اگر فرد تدابیر کنترلی را رعایت نکند، به میزان افزایش قابلیت‌های تلفن همراه، دچار آسیب‌ها و مشکلات بیشتری خواهند شد.
پرونده‌هایی درباره فیلمبرداری غیرمجاز تلفن همراه در اماکن عمومی مطرح است
وی با تاکید بر این‌که مردم باید مراقب باشند تا مخاطب دوربین‌های تلفن همراه در مجالس و محافل خصوصی قرار نگیرند، یادآور شد: پرونده‌هایی در خصوص فیلمبرداری غیرمجاز به وسیله‌ی تلفن همراه در اماکن عمومی خاص بانوان از جمله میهمانی‌ها، ورزشگاه‌ها و استخر بانوان در محاکم قضایی مطرح است که در آن تعدادی از بانوان قربانی مورد سو قصد جنسی و حتی جانی قرار گرفته‌اند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای تهران با اشاره به قابلیت‌های ارتباطی تلفن همراه در حوزه محدود از جمله infrared و Bluetooth خاطر نشان کرد: متناسب با قابلیت گوشی امکان Bluetooth می‌تواند حوزه‌ی وسیع‌تری را در بر بگیرد. در زمان فعال کردن Bluetooth، گوشی‌های دارای قابلیت اجرای نرم‌افزاری، با ارسال ویروس‌های مخرب همراه با یک تصویر می‌توانند نظیر تروجان در اینترنت عمل کنند و در نهایت باعث اختلالات و تخلیه‌ی تلفن همراه شوند.
قاچاقچیان و زنان خیابانی ازطریق بلوتوث با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند
وی Bluetooth را راهی برای برقراری ارتباط محدود در جامعه عنوان کرد و گفت: افرادی نظیر قاچاقچیان و زنان خیابانی در اماکنی نظیر مجتمع‌ها، پاساژها و حتی هتل‌ها با استفاده از این روش اقدام به برقراری ارتباط با افراد می‌کنند که در نهایت ممکن است برای مخاطبان مشکلاتی را ایجاد کند. در حوزه‌ی Bluetooth موارد ارسالی از فیلم‌های آموزشی و مناسبت‌ها شروع و به کلیپ‌های طنز و در نهایت به مباحث غیراخلاقی و غیراخلاقی تند ختم می‌شود.
اخیرا در حوزه‌های SMS و بلوتوث بحث توهین به مقدسات مطرح شده است
وی با اعلام این‌که اخیرا نیز در حوزه‌های SMS و Bluetooth مبحث توهین به مقدسات مطرح شده است یادآور شد: دیدن هر فیلم مخرب متناسب با سن افراد تاثیرگذار است. این مقوله خاص ایران و دین مبین اسلام هم نیست و در اروپا و اغلب کشورهای جهان مصادیق و محتوای مربوط به سنین زیر و بالای 18 سال تفکیک شده است. در این کشورها به دلیل رعایت حقوق و شخصیت، افراد در جامعه حتی والدین حق سلب حقوق فرزندانشان چه در ارایه امکانات و چه در خودداری از آن را ندارند.
مخابرات نمی‌تواند کنترلی نسبت به بلوتوث داشته باشد
دستگاه‌های فنی و امنیتی درباره کنترل و سالم سازی پدیده بلوتوث تدبیر کنند
وی خاطر نشان کرد: به دلیل استفاده و به کارگیری Bluetooth در فاصله‌های محدود، سیستم عمومی مخابرات نمی‌تواند کنترلی نسبت به آن داشته باشد، مگر این که با استفاده از امکاناتی قابلیت Bluetooth حداقل در مراکز عمومی محدود شود و بجاست که دستگاه‌های فنی و امنیتی در خصوص کنترل و سالم سازی این پدیده اجتماعی تدابیری بیاندیشند.
پرونده‌هایی در رابطه با جرایم صورت گرفته از طریق SMS مطرح است
وی با اشاره به SMS و MMS از دیگر قابلیت‌های تلفن همراه و این‌که پرونده‌هایی در رابطه با جرایم صورت گرفته از طریق SMS در دستگاه قضایی مطرح است از توضیح چگونگی تخلف، خودداری و دلیل آن را ویژگی‌های خاص اینگونه پرونده‌ها عنوان کرد.
بااعمال فیلترینگ اینترنت،ارسالSMSهای غیراخلاقی وتوهین به مقدسات درحال افزایش است
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان این‌که با اعمال فیلترینگ اینترنت، ارسال SMSهای غیر اخلاقی و توهین به مقدسات در حال افزایش است، گفت: جلساتی پیرامون این مساله با وزارت ارتباطات داشته‌ایم، آمار دقیقی از این SMSها در دست نیست ولی مردم خود می‌توانند در این مورد قضاوت کنند و هر فرد می‌تواند تعداد SMS های دریافتی مفید، خنثی و هرزه را بررسی آماری کند.
کنترل SMS لازم است
وی با تاکید بر لزوم کنترل SMS در کشور اظهار داشت: اکنون مباحث کنترلی در مورد SMS احساس می‌شود و وزارت ارتباطات باید آماری در این مورد تهیه کند و در صورت نیاز جهت مجوزهای لازم از سوی قوه‌ی قضاییه و دادستان محترم تهران به عنوان مدعی‌العموم مشکلی وجود ندارد و در این مورد همکاری‌های لازم را داشته و دارند.
در کنار هر قابلیتی، تدابیر کنترلی صورت نمی‌گیرد تا امکان سوءاستفاده کاهش یابد
وی در رابطه با MMS نیز اظهار داشت: متاسفانه در کنار ایجاد هر قابلیتی، تدابیر کنترلی، نظارتی و امنیتی لازم صورت نمی‌گیرد تا امکان سوءاستفاده را کاهش و در نهایت سبب کاهش جرایم شود. در کنترل و نظارت نمی‌توان از لفظ صد در صد استفاده کرد اما می‌توان کنترل نسبی را ایجاد تا نیاز متوسط جامعه پوشش داده شود. متاسفانه در ایران قابلیت‌های مختلف تلفن همراه ایجاد شده اما به ملاحظات کنترلی و امنیتی توجه نمی‌شود و وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات سیار باید پیش از ارایه‌ی امکانات و قابلیت‌های جدید که جنبه تجاری دارد به کنترل آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی توجه بیشتری داشته باشند.
با درخواست توقف قابلیتMMS تا ارایه طرح کنترلی،وزارت ارتباطات مجبور به توقف کار شد
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با تاکید بر مقوله‌ی پیشگیری خاطر نشان کرد: با استفاده از امکان MMS فیلم‌هایی از افراد گرفته شده و به وسیله‌ی آن اقدام به اخاذی از فرد کرده که در صورت تن ندادن به خواسته‌های نامناسب آن فرد، امکان ارسال تصویر برای همه در کوتاه‌ترین زمان وجود دارد بنابراین پیشگیری از سوی دستگاه‌های دولتی و تدابیر کنترلی از سوی مردم، هر دو باید صورت گیرد. بر اساس پرونده‌های مطروحه در دادسرای ارشاد و دفتر اینترنت دادسرای تهران، درخواست توقف قابلیت MMS تا ارایه طرح کنترلی از سوی وزارت ارتباطات مطرح و وزارت ارتباطات مجبور به توقف کار شد.
ناچار به متوقف کردن قابلیت MMS شدیم
وی ادامه داد: در مواردی از طریق اینترنت با انتشار تصاویر و فیلم‌های خصوصی از برخی هنرمندان، در واقع امکان پیشرفت از آنها گرفته شده است و ممنوع‌التصویر شده‌اند، البته در مواردی نیز خود آنها مقصر نبودند. این در حالی است که با در دسترس بودن تلفن همراه در سطح تعداد 24 میلیون مشترک تلفن همراه در سراسر کشور در مقایسه با اینترنت، این مورد افزایش می‌یافت و ما ناچار به متوقف کردن قابلیت MMS تا اتخاذ تدابیر امنیتی و ملاحظات لازم شدیم.
وی یادآور شد: به عنوان مثال، فیلم شخصی فردی منتشر می‌شود، حق شکایت برای شناسایی فرد مرتکب به انتشار این فیلم برای شاکی محفوظ است که پس از تشکیل پرونده در دستگاه قضایی، پرونده به کارشناسان ارجاع می‌شود و از مراکز مخابراتی، دیتا و اینترنتی استعلام صورت می‌گیرد که آخرین وضعیت ارتباطی این تلفن همراه چگونه است؟ در کشورهای اروپایی و آمریکایی همه‌ی سوابق فنی ارتباطات انجام شده ثبت می‌شود و در فاصله سه تا شش ماه ارتباطات قابل پیگیری است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران، با بیان این‌که در سال 81 – 80 کمیته‌ی جرایم رایانه‌یی زیر نظر معاونت توسعه‌ی قضایی دستگاه قضایی، پیش‌نویس قانون جرایم رایانه‌یی را تهیه و به دولت ارسال کرده و پس از ارسال به مجلس شورای اسلامی در حال طی کردن مراحل نهایی در مجلس شورای اسلامی است، اظهار داشت: لازم به ذکر است که با توجه به حوزه‌ی فناوری ارتباطات پیش‌نویس مذکور نیازمند طرح مباحثی جدید است و باید در آن مسایلی گنجانده شود؛ ضمن آن‌که روند تصویب نباید کند شود.
در برخورد با جرایمی که از طریق موبایل انجام می‌شود، خلا قانونی نداریم
وی با تاکید بر این‌که در برخورد با جرایمی که از طریق موبایل انجام می‌شود، قوانین موجود به ویژه قانون مجازات اسلامی قابل استفاده است، خاطر نشان کرد: برای رسیدن به نقطه‌ی ایده‌آل باید اقداماتی صورت گیرد اما اکنون برای برخورد با این مسایل خلا قانونی احساس نمی‌شود اما نکته‌ی قابل توجه چگونگی اثبات جرم از سوی مجرم است که این اقدام را با استفاده از امکانات موجود تا حد امکان می‌توان انجام داد.
جلساتی برای بررسی پیش‌نویس قانون جرایم اینترنتی در حال برگزاری است
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: اکنون جلساتی برای بررسی پیش‌نویس قانون در حوزه‌ی جرایم اینترنتی در حال برگزاری است که مواردی که در آن لحاظ نشده با تبادل‌نظر کارشناسی گنجانده شود و در موارد تشدید مجازات و گستره جرم، تغییرات لازم صورت گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا زمینه‌ی پیگیری و کنترل SMS و Bluetoothهای ارسالی وجود دارد یا خیر؟ اظهار داشت: امواج ارسالی از سوی تلفن‌های همراه چه شبکه ارتباطات سیار و چه Bluetooth قابل پیگیری و بررسی است ولی لازم است بخش‌های فنی و پلیسی کنترل لازم را داشته باشند.
وی ادامه داد: در برخورد با جرایمی که به وسیله‌ی تلفن همراه انجام می‌شود می‌توان مشابه دیگر فنآوری‌ها از قوانین موجود استفاده کرد و نکته‌ی مهم، بررسی فنی و استناد آن جرم به مجرم است که کار کارشناسی حرفه‌یی می‌طلبد و لازم است دستگاه‌هایی از جمله دادسرای تهران و به طور اخص دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب، پلیس و به طور ویژه اداره‌ی کل جرایم رایانه‌یی زیر نظر معاونت آگاهی ناجا در این زمینه تقویت شوند.
هنوز توان پلیسی لازم برای شناسایی جرایم موبایلی وجود ندارد
وی با بیان اینکه در حوزه‌ی امنیتی پیرامون این مساله خلاء زیادی احساس می‌شود، تصریح کرد: بر اساس مواردی که به دادسرا ارجاع می‌شود، به نظر می‌آید توان پلیسی لازم هنوز وجود ندارد که بررسی‌های لازم برای شناسایی جرم و استناد جرم به مجرم صورت گیرد و اگر این کار به درستی انجام نشود، این امکان وجود دارد که مجرم به راحتی از زیر بار جرم ارتکابی فرار کند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: اگر شناسایی جرم و استناد جرم به مجرم به صورت فنی و عملی و بر اساس دلایل منطقی اثبات شود، محاکم برای صدور حکم مشکلی ندارند.
دستگاه‌ها در برخورد با جرایم موبایلی آن‌چنان که باید با یکدیگر هماهنگ نیستند
وی با بیان اینکه در این مقوله دستگاه‌ها آن‌چنان که باید با یکدیگر هماهنگ نیستند، افزود: به لحاظ حقوقی در این زمینه مشکلی وجود ندارد اما باید به صورت فرآیندی هماهنگی‌های لازم در میان دستگاه‌ها افزایش یابد و مقوله‌ی پیشگیری باید بسیار جدی پیگیری شود تا حداقل درصد جرایم کاهش یابد.
کنترل SMS به راحتی قابل انجام است
می‌توان بدون ورود به محتوای پیامک‌ها با تعیین کلیدواژه، آن‌را کنترل و به کاربر اخطارداد
وی با بیان اینکه کنترل SMS به راحتی قابل انجام است، به ایسنا گفت: در کنترل SMS به دلیل این که سرویس دهنده ذخیره و ارسال متن SMS متمرکز است مشکل چندانی وجود ندارد اما بحث حریم خصوصی مطرح می‌شود اما می‌توان با اقداماتی از جمله بررسی آماری وضعیت SMS و کنترل کلید واژه SMS که نیازی به ورود به محتوا نیست به کاربر اخطار داد. به عنوان مثال به دلیل استفاده از واژه‌های مشخصی در SMS های غیر اخلاقی تند و توهین به مقدسات و مشخص بودن حجم آنها، می‌توان با کنترل این مشخصات به فرستنده اخطار داده شود. این امکان قابل انجام است اما مسوولان مربوطه این کار را انجام ندادند و باید تدبیری برای این امر اندیشیده شود.
کنترل پیامک بدون ورود به محتوا شنود مکالمات محسوب نمی‌شود
وی افزود: استفاده از این روش ورود به حریم خصوصی و شنود مکالمات محسوب نمی‌شود زیرا ورود به محتوای SMS موردنظر نیست. این در حالی است که در برخی کشورهای آسیایی ارسال SMS غیرمجاز جرایمی بیش از 200 دلار را در پی دارد. در کشور چین 12 هزار کافی‌نت در یک روز پلمپ و با آنان برخورد شد و همچنین 30 هزار پلیس اینترنتی در چین کار کنترلی را انجام می‌دهد.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد: اگر کار آماری و شنود برای بررسی SMSها لازم بود، دادستان به عنوان مدعی‌العموم می‌تواند مجوز لازم را ارایه دهد تا بررسی‌های لازم صورت گیرد؛ البته کنترل تمام SMSها لازم نیست و با صدور اطلاعیه‌ای مبنی بر برخورد با SMSهای غیرمجاز می‌توان مردم را نسبت به این مقوله آگاه کرد.
انتظار داریم در بحث SMS دستگاه‌های مربوطه انگیزه‌ی لازم را برای کنترل داشته باشند
اگر اقدامات لازم برای کنترل پیامک وجود نداشته باشد مجبوریم راسا وارد شویم
وی گفت: با توجه به اینکه در مقوله‌ی فیلترینگ، دادسرای تهران از سال 83 مستقیما وارد عمل شده و کنترل لازم صورت گرفت، انتظار داریم در بحث SMS دستگاه مربوطه انگیزه‌ی لازم را برای کنترل داشته و اگر لازم باشد دستگاه قضایی به آن کمک کند اما گزارش‌هایی را از ضابطان و شاکی خصوصی داریم که اگر مشاهده شود که اقدامات لازم صورت نگرفته، مجبور هستیم راسا وارد شویم.
فرستنده‌ی MMS غیرمجاز را می‌توان شناسایی و با وی برخورد کرد
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: در مقوله‌ی MMS به دلیل عواقب خطرناک آن، راسا وارد شده و این قابلیت را تا زمان ارایه‌ی طرح کنترلی و امنیتی مناسب متوقف کردیم. فرستنده‌ی MMS غیر مجاز را نیز می‌توان شناسایی کرد و با وی برخورد کرد تا مرتکب چنین اعمالی نشود.
وی با بیان اینکه اکثر پرونده‌های متشکله در رابطه با SMS و Bluetooth با شکایت شاکی خصوصی به صورت مستقیم و غیرمستقیم مطرح می‌شود، گفت: البته گزارش‌هایی نیز از دستگاه‌های مختلفی داشتیم که از جنبه‌ی عمومی، مدعی‌العموم وارد شده است.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران یادآور شد: جلساتی را با گمرک، ناجا، وزارت ارتباطات و وزارت اطلاعات در رابطه با مسایل کنترلی تخلفات حوزه‌ی موبایل داشتیم و مصوبات جلسه‌ی مذکور به دستگاه‌های ذیربط اعلام شده است.
تاکید ما بر مباحث کنترلی برای حمایت از حقوق افراد است
وی یادآور شد: تاکید ما بر مباحث کنترلی برای حمایت از حقوق افراد است. برای خدشه‌دار نشدن شخصیت حقیقی و حقوقی افراد و رعایت حریم خصوصی مردم وظیفه‌ی ما احقاق حق افرادی است که از حقوق‌شان به نوعی سوءاستفاده شده است و اقدامات پلیس، وزارت ارتباطات و قوه‌ی قضاییه در راستای حفظ امنیت اجتماعی و سالم‌سازی فضای اجتماعی جامعه است و نباید برداشت تجاوز به حریم خصوصی افراد و ایجاد فضای اختناق و محدودیت مطرح شود.
افراد جامعه باید خودکنترل باشند تا امکان سوءاستفاده از آنان کاهش یابد
اگرمسوولان جامعه اقدامی کنترلی انجام می‌دهند باید ازآنان حمایت شود نه اینکه تضعیف شوند
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران خاطر نشان کرد: مردم باید خود قضاوت کنند که از قابلیت Bluetooth چه میزان استفاده مفید دارند و اگر این امکان برایشان وجود نداشته باشد، چه مشکلاتی برایشان به وجود می‌آید. افراد جامعه باید خودکنترل باشند تا امکان سوءاستفاده از آنان کاهش یابد و حتی منتفی شود تا مشکلات پلیسی و قضایی کمتری برایشان ایجاد شود. اگر مسوولان جامعه اقدامی کنترلی انجام می‌دهند باید از آنان حمایت شود نه اینکه در جهت تضعیف آن گام برداشته شود.
وی افزود: اهداف اقدامات کنترلی در مقوله‌ی موبایل در جامعه سالم‌سازی است و در مورد امکانات و قابلیت‌های تلفن همراه باید کاربری‌ها بررسی شود و متناسب با درصد استفاده از قابلیت، میزانی از خودکنترلی اتخاذ شود که تهدیدات امنیتی و اجتماعی را برای مردم کاهش دهد و در واقع خانواده‌ها، فرزندان خود را بیشتر کنترل کنند و از این طریق آنان را از خطراتی که به صورت روزانه ممکن است در مدرسه، دانشگاه، ایستگاه مترو و بسیاری از مکان‌های دیگر برای فرزندانشان وجود داشته باشد محفوظ کنند.
مسوول دفتر اینترنت دادسرای عمومی و انقلاب تهران ادامه داد: این گونه خطرات به مثابه حوادث رانندگی است که قبل از تصادف باید قوانین رانندگی رعایت شده و با احتیاط رانده شود چون در صورت اشتباه و بروز تصادف ممکن است خسارات مالی و حتی جانی را به دنبال داشته باشد که در این صورت حسرت خوردن فایده‌ای ندارد پس لازم است افراد جامعه در مسیر به کارگیری از قابلیت‌های حوزه فناوری اطلاعات و به خصوص تلفن همراه با احتیاط حرکت کند و قوانین را رعایت کرده تا مشکلی برای خود و خانواده آنها به وجود نیاید.
وی، میزان مجازات جرایم در حوزه‌ی تلفن همراه را به نوع جرم ارتکابی مربوط دانست و افزود: پس از اثبات تخصصی جرم به طور معمول احکام شلاق، جریمه‌ی نقدی و حبس متناسب با نوع جرم برای متهمان صادر می‌شود.گفت‌وگو از خبرنگار حقوقی ایسنا: الهام رییسی

نگاهی به علل افزایش آسیب‌های اجتماعی میان نوجوانان
بـزهـکـاری پـدیده اجتماعی در سطح جهانی است که معمولاً برای جرایم نوجوانان زیر ‌18‌سال به کار برده می‌شود. بر اساس تعاریف موجود، گرچه جوامع گــونــاگـون بـر حـسـب وضـعـیـت اقـتـصـادی و اجتماعی خود با انواع متفاوتی از آن روبه رو هستند، در همه جوامع انسانی اصطلاح بزهکار درخصوص افرادی به کار برده می‌شود که اعمال خلاف قانون یا موازین مذهبی آن جامعه انجام می‌دهند.
گوناگون متفاوت است، فرد متخلف در یک جامعه ممکن اسـت در جـامعه دیگر از تخلف مبرا باشد. ‌آمارهای منتشره حاکی از رشد فزاینده پدیده بـزهـکـاری در جـامـعـه اسـت کـه کـارشـنـاسان اجـتـمـاعـی عوامل مختلفی همچون تضعیف مـنـاسـبـات گروهی، خانواده، ناهنجاری‌های اجتماعی، عوامل اقتصادی و سیاسی را در این رشد فزاینده دخیل می‌دانند. ‌بر اساس اطلاعات موجود اغلب افرادی که در سال‌های 1380 تا1383 ‌به زندان افتاده اند، در دامنه سنی ‌نوزده ‌تا ‌25‌سال بوده و افراد زیر هجده‌سال حدود پنج درصد از کل افراد ورودی به زندان‌ها را تشکیل می‌دهند. ‌بزهکاری یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی است که در محیط‌های اجتماعی مختلف به شکل‌های متفاوتی دیده می‌شود. ‌تعریف بزه و رفتار بزهکارانه در هر جامعه ای از قوانین حقوقی و هنجارهای اجتماعی آن جامعه مشخص می‌شود. ‌در تعریف رفتار بزهکارانه قرن‌هاست که رفـتـارهایی مانند دزدی، قتل، نزاع، تخریب، کلاهبرداری، تجاوز، غارت، وحشی گری و آتـش افروزی به عنوان رفتارهای بزهکارانه پذیرفته شده است. ‌امروزه بزه شناسی، دامنه مطالعه خود را به پدیده انحراف از هنجارهای اجتماعی گسترش داده است؛ بدین معنا که جوان منحرف ضمن این که از نظر قانونی مجرم نیست؛ اما مجری و مطیع قانون هم نیست. ‌پیچیدگی عوامل مؤثر در پـدیـده بـزهـکـاری سـبـب شـده است که هر گروه از محققان آن را از دیـدگـاهـی خـاص مـورد بررسی قرار دهند.روان شناسان و روان پـــزشــکـــان از دیـــدگــاه روانشناختی، حقوق دانان از نظر جرم شناسی و مسائل کیفری، پزشکان و زیست شناسان از نظر عوامل مؤثر زیستی و جامعه شناسان نــیـــز از دیـــد آســیـــب شـنــاســی اجتماعی این پدیده را بررسی می‌کـنـند. ‌افزایش مصادیق بــــــزهـــکــــــاری در جــــــوانــــــان از معضلات به نسبت پیچیده ای است که در جامعه فعلی ایران و به مراتب دردناک تر از گذشته خـــود را نــشـــان داده اســت و پیامدهای ناگوار آن قبل از هر چـیـــزی هــمــســـالان یـــک فـــرد بزهکار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ‌در زمینه مصادیق بزهکاری بر اساس گزارش‌های موجود در جامعه فعلی ایران نخستین جرم در میان پسران نوجوان بزهکار، سرقت است.
‌خرید و فروش موادمخدر میان جوانان پسر، دومین عمل بزهکارانه در حال رشد است که اثرات نامطلوبی بر روی همسالان داشته و روز به روز در حال افزایش و همچنین کاهش سن مجرمان است. ‌بر اساس اطلاعات و آمار منتشره از سوی برخی منابع آگاه سن اعتیاد در میان نوجوانان کشور به شدت کاهش یافته است . بزهکاری جوانان و نوجوانان در کشور بیشتر بازتاب مواضع اجتماعی فرد بزهکار از یکسو و تأثیر الگوهای منفی مورد مطلوب و اشاعه آن از سوی دیگر است که مبادرت به آن از سوی جـوانـان در قـالب خرده فرهنگ‌های خاص بزهکارانه و حمایت مستمر دیگر همسالان از آن جنبه الزام یافته می‌یابد. ‌یکی از کارشناسان آسیب‌های اجتماعی در این خصوص گفت: ناهنجاری‌های اجتماعی در دو سطح خرد و کلان بهتر قابل پیگیری و بررسی هستند. ‌دیانا کریمی‌افزود: در سطح کلان فرض بر این است که اختلالات ساختگی جامعه ایران در نتیجه بروز فرآیند نوسازی و حرکت به سوی سرمایه داری، واکنش‌های متفاوتی را در سطح کلان موجب شده و از این حیث باعث اختلال در کارکردهای اجتماعی جامعه شده است. ‌وی درباره سطح خرد این آسیب‌ها گفت: در سطح خرد عملکرد کارگزاران کشور، سیاست نهادها، تبدیل و انسجام داده‌های بیرونی و نحوه مقابله با بزهکاری حایز اهمیت بوده و به میزان کم و کیف و اشاعه بزهکاری بستگی دارد. ‌کریمی‌افزود: برخوردهای محدودکننده و تنبیهی با جوانان اثرات مخربی به همراه دارد و به لحاظ مقطعی در گرایش به بزهکاری و مخالفت با ممنوعیت‌های اعمال شده رسمی‌تأثیرگذار بوده است. ‌وی درخصوص شواهد تجربی در زمینه مقایسه شاخص‌های بزهکاری تصریح کرد: سرقت پول بیشترین بزهی است که جوانان نسبت به آن گرایش دارند . کریمی‌درخصوص سایر شاخص‌های بـزهـکـاری در جـوانـان اظـهارداشت: برخورد خشونت آمیز و محدودکننده والدین و غیبت پدر از خانه، اخراج از مدرسه و کلاس درس، آمــــوزش اعــمــــال خــــلافــکــــارانــــه دوســتـــان و همکلاسان، بی بندوباری در خانواده و محله، فقدان نظارت خانوادگی، نبود مکانیزم‌های تشویقی در خانواده، عدم تفاهم اولیای مدرسه و پایین بودن سطح زندگی والدین عوامل گرایش فـــوری و تــدریـجــی بــه بــزهـکــاری و اعـمــال خلافکارانه در جوانان است. ‌وی گفت: افزایش شمار جوانان جنایتکار و صف‌های طویلی که به طرز زجرآوری در انتظار ورود به سن هجده ‌سالگی هستند، قابل ذکر است. ‌کریمی‌ادامه داد: قابل توجه تر از همه اظهار گرایش به از خود بیگانگی جوانان با آداب مذهبی می‌باشد که زمینه ساز ارتکاب به جرم و مبادرت به بزهکاری در اشکال متعدد است. ‌وی یـادآور شـد: بـزهـکاری در اشکالی مـلـمـوس تـر بـه رفـتـارهایی چون مبادرت به تخریب، تصمیم آنی منجر به پشیمانی، رفتار ضد اجتماعی و هر گونه پرخاشگری و رسیدن به پول از راه‌های غیرقانونی اشاره دارد که پیامدهای زیانبار آن در صورت عدم مهار مؤثر از سوی کنترل کنندگان اجتماع به سرعت قابل تسری و اشاعه بوده است. ‌کریمی‌خاطر نشان کرد: گسترش آسیب‌های اجتماعی میان نوجوانان بدون شک هزینه‌های فراوان سیاسی، حقوقی و اجتماعی برای کشور به همراه دارد. ‌وی گفت: افزایش رو به رشد بزهکاری، نتیجه مستقیم زندگی در جامعه ای است که فاقد ارزش‌های ثابت تعریف شده برای جوانان می‌باشد. ‌کریمی‌اضافه کرد: رفتار بزهکارانه در گذر زمان به جرم تبدیل شده و مشکلات فراوانی برای نظام به وجود می‌آورد. ‌وی گفت: آموزش و فرهنگ سازی با همکاری همه مسئولان مختلف کشور باعث می‌شود که بزهکاری میان نوجوانان و جوانان نظارت شود و از رشد روزافزون آن در جامعه پیشگیری گردد. یکی از موضوعات دیگری که جامعه و نوجوانان وجوانان امروزی ما با آن دست به گریبان هستند، موضوع فرار ازخانه و خانواده اسـت.منصوره حمیدی، کارشناس مطالعات خانواده دراین باره گفت: خانه، مدرسه و جامعه سه عامل مهم در تربیت و فرار از خانه می‌باشند. وی ضمن تعریف فرار از خانه افزود: فرار عبارت از: میل رهایی از قید و بند خانواده. عدم اعتماد و افسردگی از خصوصیات افراد فراری است. از جمله علل فرار از خانه نوع روابط موجود در خانواده است. خشونت در خانواده به صورت خشونت‌های روحی، جسمی‌و زناشویی عامل بـسـیـــــار مـــهـــمی‌در فـــــرار بــــرخــــی دخــتــــران است.کارشناس مطالعات خانواده مرکز مشاوره پلیس تهران مهم ترین علل فرار کودکان و نوجوانان از خانه را عوامل روانی و اجتماعی دانـسـت و گفت: تبعیض میان فرزندان، به خصوص میان فرزندان دختر و پسر موجب دلسردی از زندگی می‌شود و عدم اعتماد به نفس و بدبینی به والدین را ایجادمی‌کند. عامل بعد محدودیت‌ها و آزادی‌های افراطی است که والدین برای فرزندان دختر خود قائل می‌شوند. به‌طوری که محدودیت بیش از حد موجب احساس نارضایتی، تنفر و سرخوردگی و آزادی زیاد باعث کاهش دامنه استقامت و تحمل در برابر کوچک ترین مخالفت والدین می‌گردد. ‌
آسیب‌های اجتماعی عصر جدید ‌
فضای مجازی تاثیر بسزایی برروی فرهنگ ملت‌ها می‌گذارد و می‌تواند باعث تغییر سبک و سیاق فرهنگی جامعه و سردرگمی‌هویت جوانان که عمدتا کاربران اینترنت را تشکیل می‌دهند شود . ‌
بهره گیری و استفاده از اینترنت و یا به عبارت دیگر فضای مجازی در جوامع در حال گسترش بوده و پیش بینی می‌گردد روز بروز بر وسعت و دامنه آن افزوده گردد گرچه این فن آوری دارای فوائد بسیاری است ولی در بطن خود نیز مضراتی داشته و کاربران که قسمت عمده آنرا جوانان و نوجوانان تشکیل می‌دهند در صورتی که آموزش کافی ندیده و با آسیبهای آن آشنا نگردند از این امر زیان خواهند دید. ‌
یکی از موارد عمده استفاده از اینترنت < چت > می‌باشد چت به معنای گفتگوهای عامیانه می‌باشد گپ اینترنتی یکی از متداولترین موارد استفاده از اینترنت درجهان می‌باشد آمارها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود 70 درصد جوانان شهرهای بزرگ از چت برای پر کردن اوقات فراغت ، کامل کردن تمایلات قلبی ، نزدیک شدن به آرمان‌های نه چندان واقعی و جدا شدن از مسایل روزمره بهره می‌گیرند . ‌
تحقیقات نشان می‌دهد جوانان بدلیل جذب سریع و وابستگی به وسایل ارتباطی جدید در مقایسه با سایر اقشار جامعه وارد این دنیای مجازی می‌شوند و همین امر توجه مسئولان ، اندیشمندان را به خود جلب کرده است زیرا آنان نگرانند که با عدم بستر سازی صحیح از این ابزار ، جوانان که به عنوان قشر آسیب پذیر در معرض بسیاری از خطرات و آسیب‌ها قرار دارند بدلیل استفاده افراطی از مقوله چت ، با برخی خطرات جبران ناپذیر مواجه می‌شوند . ‌
از آنجا که فن آوری ارتباطات و اطلاعات تاثیر زیادی در جوامع گذاشته بعضی از زیرساختهای آن با وجود تاثیرگذاری مثبت می‌تواند به تغییر فرهنگی انسان بیانجامد . اینترنت تاثیر بسزایی برروی فرهنگ ملت‌ها می‌گذارد فضای مجازی از جمله کپ اینترنتی می‌تواند باعث تغییر سبک و سیاق فرهنگی جامعه گردد ارزشهای مرسوم فرهنگی را تغییر دهد و ارزشهای اخلاقی جامعه را متزلزل نماید و باعث سردرگمی‌هویت جوانان که عمدتا کاربران اینترنت را تشکیل می‌دهند گردد . ‌
اریکسون روانشناس معتقد است که نوجوانان در دوره بلوغ هویت شخصی خود از طریق کشف و جستجو بنا می‌کنند بلوغ مرحله ای است که نوجوانان بدنبال کشف ارزش‌ها و درونی کردن آن می‌باشند و اینترنت با حجم نامحدود اطلاعات و ابزارهای سریع ارتباطی ، نوجوانان را با ابزارهای دیگر ایجاد هویت از طریق جست و جو روبرو می‌کند بر اساس تحقیقی که با موضوع < نقش استفاده از چت در افسردگی و انزوای اجتماعی نوجوانان > انجام شده است نشان می‌دهد کسانی که نسبت به دیگران کمتر از چت استفاده می‌کردند ارتباط و صمیمیت بیشتری با مادر و دوستان خود داشتند ‌
چت و آسیب‌های زناشوئی : گفتگو و کپ اینترنتی در فضای مجازی با جنس مخالف محدود به یک گفتگوی ساده نمی‌گردد و طرفین تنها به تبادل نام اکتفا نمی‌کنند این افراد ارتباط عاطفی با دوست اینترنتی خود را عمیق تر کرده و همین مسئله جایگزین ابراز محبت و احساسات نسبت به همسرانشان در منزل می‌گردد این امر می‌تواند ارتباط عاطفی فی ما بین همسران را تضعیف نموده و در استحکام و بنیاد خانواده خلل ایجاد نماید . و حداقل اثرات آن این می‌باشد که صمیمیت را در زوجین کمتر نموده و مقدمات ارتباطات غیر عرفی را فراهم و تنش را در خانواده افزایش دهد . ‌
عدم استفاده بهینه از اوقات فراغت : ایرانی‌ها مانند بیشتر شرقی‌های دنیا جمع گرا می‌باشند و این جمع گرایی در همه ابعاد زندگی و از جمله در اوقات فراغت آنان نمود دارد و یکی از روشهای استفاده از اوقات فراغت رفتن به میهمانیهای خانوادگی یا تفریح کردن با خانواده است اما جوان‌های امروزی فردگراتر شده اند و شیوه‌های دیگری را برای گذراندن اوقات فراغت پیش روی خود می‌بینند در مواقعی که فرد بیشتر اوقات خود را در فضای مجازی صرف چت نماید در فرآیند جامعه پذیری وی اختلال ایجاد نموده و مهارتهای اجتماعی فرد در حد نیاز جامعه رشد نمی‌یابد . ‌
اعتیاد به چت اصطلاحی است که اخیرا درباره آن مطالب فراوانی به گوش می‌رسد افرادی که به چت وابسته شده اند بیشتر اوقات خویش را صرف کپ اینترنتی می‌نمایند و این امری است که در آن احساس اجبار و الزام روانی می‌نمایند بررسیها نشان می‌دهد که معتادان به اینترنت عمدتا مذکر ، درونگرا و افسرده اند و عمدتا سن آنان زیر 28 سال می‌باشد.

آسیب شناسی و روان شناسی چت و کاربران چت روم ها
بازی نقش ، خودافشایی و ترویج مسایل جنسی از آسیب های چت است
چت کنندگان به واسطه گمنامی در چترومها به بازی نقش و خودافشایی پرداخته و با بیان آنچه که در دنیای واقعی امکان بازگو کردنش را ندارند، زمینه برقراری ارتباط در محیط مجازی را برای شکلگیری روابط صمیمانه آماده میسازند. ترویج بیش از اندازه مسائل زناشویی(ج) در چت رومها و سایتهای موجود به صورت عکس و یا فیلم در اینترنت ممکن است فرد را بیش از پیش تحت تاثیر خود قرار دهد. همانقدر که یک آگهی تبلیغاتی 30 ثانیه ای می تواند نظر ما را در مورد خرید یک نوشیدنی تغییر دهد، مشاهده تصاویر محرک زناشویی(ج) نیز می تواند ارزش ها و نگرش های جوانان را به طور کلی دگرگون سازد.

جوان ایرانی، خسته از مناسبات متناقض اجتمـاعی، واقعیتهـای تلخ زندگی، ناکامیهای کنونی و آینده ای ابهام آمیز از دریچه اینترنت بـه جهـانی دسـت مییابد که در آن فاصلهها مفهوم خود را از دست میدهند .

برخی آنرا <تالار گفتمان> مینامند و اکثرا آنرا بهنام <چت روم> میشناسند، مثبت است یا منفی، سازنده است یا مخرب، مفید است یا مضر، هنوز این موضوع به بحثهای تخصصی و کارشناسی راه نیافته است.

از جمله نکات مهمی که افراد را به سمت چت روم ها می کشاند نیازهای افراد به دوستی و برقراری ارتباط اجتماعی به هر شکل و عنوانی است که اینترنت میتواند پاسخگوی این نیاز باشد؛ اینترنت به فرد کمک میکند تا شناخته نشود یعنی فرد میتواند در ورای این فناوری بدون اینکه هویت وی فاش شود به هر کاری دست بزند؛ بنابراین آزادی زیاد بدون داشتن مسئولیت را تجربه میکند.

چترومها تکنیکها و امکاناتی را در اختیار افراد میگذارند که به آنها امکان میدهد تا تصویری مطلوب و قابل پذیرش از خود ارائه کنند. کاربران ممکن است در چترومها توصیف مجازیای از ویژگیهای رفتاری و شخصیتی خود ارائه دهند که با ویژگیهای واقعی آنها تفاوت بنیادی داشته باشد. افراد حتی این امکان را دارند که زناشویی(ج)ت، طبقه اجتماعی، تحصیلات، محل زندگی، شغل، درآمد و سایر مشخصات خود را خلاف واقع شرح دهند.

کاربران به واسطه گمنامی در چترومها به بازی نقش و خودافشایی پرداخته و با بیان آنچه که در دنیای واقعی امکان بازگو کردنش را ندارند، زمینه برقراری ارتباط در محیط مجازی را برای شکلگیری روابط صمیمانه آماده میسازند.جوانان و نوجوانان به لحاظ اجتماعی، عاطفی و زناشویی(ج)تی نیاز به برقراری ارتباط دارند؛ اینترنت میتواند این امکان را برای پر کردن خلاء عاطفی این افراد فراهم کند.

با توجه به اینکه امکان ازدواج و برقراری رابطه سالم در جامعه مشکل است یک نوجوان و جوان به راحتی نمیتواند با فرد موردعلاقه خود صحبت کند یا نیاز خود را مطرح کند بنابراین میتوان گفت، عوامل موثر بر این مسئله یعنی نیاز، دسترسی به اینترنت، تبلیغات منفی و سایتهای مستهجن ،شرایط و تصاویر غیراخلاقی میتوانند به این مسئله دامن بزنند؛ جوانان علاوه بر نیاز اجتماعی شدن، در آستانه بلوغ نیازهای زناشویی(ج)شان نیز فعال میشود.

و ترویج بیش از اندازه مسائل زناشویی(ج) در چت رومها و سایتهای موجود به صورت عکس و یا فیلم در اینترنت ممکن است فرد را بیش از پپیش تحت تاثیر خود قرار دهد. همانقدر که یک آگهی تبلیغاتی 30 ثانیه ای می تواند نظر ما را در مورد خرید یک نوشیدنی تغییر دهد، مشاهده تصاویر محرک زناشویی(ج) نیز می تواند ارزش ها و نگرش های جوانان را به طور کلی دگرگون سازد.

عکس ها، فیلم ها، مجلات، بازی های کامپیوتری، و پورنوگرافی در اینترنت که تجاوز و غیرانسانی شدن جنس مؤنث را در صحنه های مستهجن به تصویر می کشد، ابزاری قدرتمند در تغییر شکل دادن نگرش ها و آگاهی های جوان از رابطه زناشویی(ج) می باشد. حداقل تاثیری که این امر می تواند بر روی جوانان بگذارد، تغییرات فاحش در شیوه نگرش و رفتار آنهاست که این امر با مشاهده تصاویر محرک زناشویی(ج) تسریع خواهد شد.

در طول رشد جوانان و نوجوانان، یکی از دوره های حیاتی رشد وجود دارد که ذهن او را برای انجام فعالیت های زناشویی(ج) برنامه ریزی می کند. در این مرحله به نظر می رسد که ذهن جوان برای مسائل مربوط به رابطه زناشویی(ج) و اینکه جذب چه افرادی شود، برنامه ریزی میشود. قرار گرفتن در روابط نرمال، جهت گیری سالم زناشویی(ج) را به جوان القا می کند، اما اگر جوان در این دوران با جنس مخالف خود و یا حتی موافق به صحبت در این امور و خود ارضایی بپردازد و یا با تصاویر محرک زناشویی(ج) تحریک شود، دچار انحرافات زناشویی(ج) میشود و جهت گیری های او نسبت به مسائل زناشویی(ج) تا ابد در ذهنش به صورت تحریف شده حک می شود. به طوری که ماکروسافت به علت سوء استفاده از کودکان و هرزه نگاری در چت رومهای MSN از چهاردهم اکتبر , بسیاری از چت رومها را تعطیل کرد.

از مشکلات دیگر جوانان ما این است که متأسفانه ما نتوانستهایم به خوبی فرهنگ خود را به نوجوانان و جوانان عرضه و آنطور که متناسب با نیاز و درک علایق جوانان باشد معرفی کنیم از طرفی عواملی همچون فشارهای اقتصادی مشکلات خانوادگی، بیکاری، فقدان برنامه مناسب برای پر کردن اوقات فراغت، نبودن تفریحات سالم، عدم امکان ازدواج، فشار گروههای همسال میتواند به گرایش نوجوانان به اینترنت و ورود به چت رومها موثر باشد.

به دلیل دسترسی آسان به اینترنت و شناخته نشدن فرد و مخفی ماندن هویت واقعی وی، تنوع در ارتباطات، عدم نیاز به سرمایهگذاری، نداشتن ریسک در این زمینه، گرایش به اینترنت و چت رو مها بیش از پیش در میان نوجوانان و جوانان دیده میشود.

ما(خانواده ها) باید تلاش کنیم و اگر دیر بجنبیم، دیر جنیدن ما خلایی ایجاد میکند که وسایل ارتباط جمعی به سرعت آن را پر میکنند. باید فضایی ایجاد کنیم که نوجوانان احساس کند، تحت هر شرایطی ما تکیه گاهی قابل اعتماد او هستیم، تکیه گاهی دلسوز که میتواند به او رو کند. اگر چنین نشود، شخص ثالثی در چت رومهای شبکه جهانی اینترنت منتظر آنها خواهد بود.

عواملی که باعث استفاده ی جوانان از چت روم ها می شود:
بیشتر افرادی که از نظر روحی افسرده بوده و به حالات پریشانی دچارند بیش از دیگران به چت معتاد میشوند.
فرار از واقعیت و گریز از دنیای واقعی و ارتباط آسان از طریق صفحات رایانه و سایتهای اینترنتی، چت و اتاقهای گفتوگو به مکانی برای تبادل افکار قشر جوان جامعه تبدیل شده است.

در بسیاری از موارد کاربران اینترنت، نام، شغل، جنس و سن خود را مخفی نگه میدارند، انسانهای منزوی وقتی در زندگی واقعی احساس امنیت نمیکنند از طریق این رسانه راه نجاتی برای خود ایجاد میکنند.اینترنت فضایی است که جوانان ما برای ایفای نقش فرصت پیدا کردهاند و امکان خصوصی بودن آن به گسترش آن در بین جوانان دامن زده است.

به نظر این جوانان، اینترنت جانشین فضای عمومی خواهد شد که دست آنها در اغلب امور باز خواهد شد و به کاربران اجازه مشارکت بیشتری در سطح جامعه میدهد.

معایب:
* چت روم دنیای است که افراد قادرند در آن هویت خویش را پنهان کنند که نتیجه آن مهار اخلاقی و اجتماعی در دنیای سایبر است. بواسطه اینکه هویت افراد در چترومها پنهان است، روابط ایجاد شده، میتواند موجب ایجاد سوءتفاهم و در نتیجه ضربه عاطفی شود. ممکن است این روابط به دنیای واقعی نیز کشیده شود و اثرات سوئی را در بر داشته باشد
* ازدواجهای ناموفق اینترنتی، استثمار زناشویی(ج)، ورود به شبکه شرکتهای هرمی و خروج ارز از کشور، سایتهای مستهجن و غیراخلاقی در کمین کسانی است که بدون آگاهی وارد آن میشوند.

* چت روم اولین مکانی است که یک جوان ایرانی احساس آزادی میکند و معمولا مورد برخورد خانواده، دولت به آن واقع نمی شود که این آزادی باعث سوءرفتارهای در بین جوانان می شود.

* وقت گذرانی بیش از حد از چت رومها علاوه بر تلف کردن پول و سرمایه باعث میشود تا کاربران در انجام تکالیف تحصیلی کوتاهی نمایند و دچار افت تحصیلی شوند.

* یکی از ایرادهای اساسی چت، نامنظم بودن آن است، یعنی هر کس از هر کجا با هر اطلاعاتی میتواند به آن مطلبی اضافه کند.

* یکی دیگر از جنبههای منفی چت روم ها، ورود بیهویت اشخاص در آن است و با توجه به تحقیقات انجام گرفته کسانی که نسبت به دیگران کمتر از چت رو مها و کلا اینترنت استفاده میکردند، ارتباط فیزیکی بهتری با خانواده و دوستان خود داشتند. استفاده از چت رومها نیز مشکلات خانوادگی زیادی را ایجاد میکند که این استفاده زیاد از اینترنت باعث میشود تا فرد نتواند با خانواده خود ارتباط برقرار کند و روابط خانوادگی و زندگی زناشویی دچار اختلال میگردد.

محاسن:
* چت، از آنجاییکه امکان ارتباط نوشتاری و غیر رودررو را فراهم میکند، به جوانان کمک میکند تا راحتتر به ابراز احساسات و منویات خویش بپردازند.

* ماهیت غیر رودرروی ارتباطات الکترونیکی اینترنتی میتواند انگیزهی بیشتری را برای فعالیت کاربران که در دنیای واقعی قادر به انجام آن نیستند یا از انجام آن واهمه دارند فراهم سازد که ریسک شرمندگی در آن کمتر است .

ارتباطات اینترنتی در محیطهای چت، ضمن آنکه تقویتکننده روابط غیر وابسته به زمان و مکان است، به محملی برای جستجو و ارضای کنجکاویهای جوانان نیز تبدیل شده است.

* کاهش هزینه ی برقراری ارتباط علی الخصوص برای افرادی که با خارج از کشور تماس دارند.

نتیجه:
در هر حال نمیتوان منکر جذابیتهای ارتباط بواسطه چت شد. اما این نکته را نیز نباید از یاد برد که فضای مجازی، فضایی است که در عین داشتن تهدید ها و محدودیتها، میتواند فرصتها و قابلیتهای زیادی را نیز همراه داشته باشد. سیاستگذاران باید در درجه اول نیازهای جوانان را به خوبی شناسایی کنند و در درجه دوم این فضا را بدرستی مدیریت کنند و به سمت تولید محتوای مناسب و سالم در قالبهای جذاب و متناسب با ذائقه جوانان بروند. تا زمانی که به لحاظ فرهنگی، اقدامی عملی صورت نگرفته و برنامهریزی مدونی برای اوقات فراغت جوانان وجود ندارد، نباید انتظار داشت که جوانان از تهدیدهای مربوط به استفاده از تکنولوژیهای جدید مصون بمانند. در نتیجه در این بین سه امر ضروری مینماید:شناخت نیازهای جوانان، آگاهسازی آنان و تدبیر و برنامهریزی صحیح برای اوقات فراغت آنها.

فرار تکنولوژیک دانش آموزان از چنگ تعلیم و تربیت ، خطرات منزوی و گوشه گیر شدن و فرد گرایی
گروه اجتماعی- هفته گذشته این بحث مطرح شد که آموزش و پرورش به جای کتاب باید از بسته های آموزشی که یکی از عناصر آن کتاب است و در آن فناوری های ارتباطی دیگری هم هست، استفاده کند. اما بسیاری می پرسند آیا نظام تعلیم و تربیت ما این ظرفیت را پیدا کرده است
در حال حاضر دانش آموزان برای پرسه در عرصه تکنولوژی های نوین وسائل ارتباطی وقت زیادی صرف می کنند و در این زمینه از برخی معلمان خود متبحرترند، اما آموزش و پرورش در کلاس درس فقط کتاب به دست آنها می دهد و فناوریهای نوین در حال حاضر نه در خدمت آموزش و پرورش بلکه فقط وسیله ای برای فرار دانش آموزان از چنگ تعلیم و تربیت است. به کاربرد اینترنت و استفاده از رایانه و دیگر وسائل ارتباطی در نزد دانش آموزان توجه کنید.
دکتر « علیرضا شریفی» ، محقق پژوهشگاه تعلیم و تربیت وزارت آموزش و پرورش با بیان این که در همه نظام های آموزشی دنیا بویژه در مقطع ابتدایی کتب درسی تالیف و تدریس می شود، به «ایران» می گوید: «کتاب درسی عامل اصلی ارتباط بین دانش آموز و معلم محسوب می شود، البته در برخی کشورها براساس شرایط اقلیمی و فرهنگی کتب درسی منطقه به منطقه و حتی مدرسه به مدرسه متفاوت است. اما در کشور ما چون نظام آموزش و پرورش متمرکز است و آزمون کنکور نیز برگزار می شود و تنها راه گزینش برای ورود به دانشگاه نیز از طریق مطالعه کتب درسی امکان پذیر است ، بنابراین کتاب اهمیت می یابد. در حالی که تکنولوژی های دیجیتالی نیز در این میان می توانند به عنوان وسایل آموزشی (کمک آموزشی) مورد استفاده قرار گیرند. چرا که کاربرد این وسایل کلاس درس را از حالت خشک و رسمی خود بیرون می آورد و معلم امکانات بیشتری را برای انتقال مفاهیم در اختیار می گیرد. ضمن آن که آموزش عینی تر و ملموس تر می شود.»
وی در پاسخ به این که در این میان وزارت آموزش و پرورش در سال های اخیر برای استفاده از فناوری های نوین و دیجیتالی در فرایند یاددهی و یادگیری چه تلاشی کرده است، می گوید: «در یک دهه گذشته آموزش و پرورش برای تجهیز مدارس به کارگاه های کامپیوتر تلاش کرده است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راه طولانی در پیش داریم. در کشورهای پیشرفته ای همچون ژاپن و انگلیس به هر دانش آموز در کلاس درس یک کامپیوتر اختصاص می یابد تا به این وسیله به شبکه داخلی مدرسه متصل شود و از طریق آن نیز به اینترنت و جست وجو ی مطالب علمی دسترسی پیدا کند ، بنابراین با وجود فاصله زیادی که از این لحاظ با کشورهای توسعه یافته عرصه استفاده از وسایل دیجیتالی و نوین در مدارس داریم، ناچاریم حرکت مان به سمت و سوی استفاده از این فناوری ها باشد. هم اکنون در شرایطی قرار داریم که بسیاری از دانش آموزان امکان دسترسی به اینترنت و تلفن همراه را دارند، بر همین اساس می توان با برنامه ریزی و درایت از این امر بهره برداری مطلوب و بهینه کرد.
البته در این باره معلمان ما با مشکلاتی رو به رو هستند. به این معنی که برخی از معلمان ما با نحوه جست وجو ی اطلاعات علمی از طریق اینترنت آشنایی ندارند در حالی که دانش آموزان در این مسئله از آنها بسیار جلوتر هستند .
وزارت آموزش و پرورش در قالب دوره های ضمن خدمت کلاس های فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای معلمان برگزار کرده است، اما چون زمینه سازی نکرده بود بازخورد چندانی در نظام آموزشی ما و در فرایند یاددهی و یادگیری برجای نگذاشت.
هزینه زیادی هم در این باره صرف شد و تعداد زیادی از معلمان هم آموزش دیدند و گواهی مهارت نیز دریافت کردند اما نتوانستیم آن را کاربردی کنیم در حالی که آموزش و پرورش باید مدارس را از نظر تجهیز امکانات زیرساختی و سخت افزاری نیز تجهیز می کرد و برخی از معلمان هم که در منزل کامپیوتر شخصی نداشتند مهارت های فرا گرفته را فراموش کردند.»
شریفی می افزاید: «با کاربردی کردن مهارت های فناوری اطلاعات و ارتباطات برای معلمان، آنها می توانند برای انجام بخشی از تحقیقات، تکالیف و وظایف دانش آموزان را تشویق به استفاده از وسایل ارتباطی نوین کنند.»
وی با نگاهی به گذشته آمار کاربران اینترنت را براساس آمارهای اعلام شده، رو به رشد و فزاینده می داند و می گوید: «میزان کاربران اینترنت در پنج سال گذشته از یک میلیون به 8 تا 11 میلیون نفر افزایش پیدا کرده است، بنابراین توسعه و رشد در این باره قابل توجه و مطلوب است، اما باید آن را در خدمت آموزش و پرورش هم دربیاوریم. در حالی که موفقیت ها در رشد استفاده از فناوری های نوین به اندازه نیاز ما نبوده، حتی به اندازه برنامه ریزی ها هم نبوده است. البته این رشد موجب شده است استفاده از کامیپوتر و شبکه اینترنت دیگر وسیله لوکسی تلقی نشود که برخی از ما از آن وحشت و واهمه داشتیم. بنابراین گام هایی برای استفاده از فناوری ها در عرصه آموزش برداشته شده اما ناکافی است.»
تبدیل کتاب به سی دی
شریفی درباره این که تبدیل کتاب های درسی به سی دی در سال های اخیر چه کمکی به معلمان و دانش آموزان در نظام آموزشی می کند، می گوید: «آموزش و پرورش برای سامان دادن مسئله تبدیل کتاب های درسی به سی دی به صورت غیراستاندارد در آموزشگاه های علمی و آزاد تلاش می کند کتب درسی را به سی دی تبدیل کند و تعریفی که از این فعالیت خود دارد محدود و ناکافی است و عملاً نتیجه ای را به دنبال دارد که کلاس درس هم به دنبال دارد. در صورتی که باید مطالب اضافی، تکلیفی و گسترده ای را نسبت به کتاب درسی وارد سی دی ها کند. به طور مثال اگر مبحثی در کتاب و کلاس جامعه شناسی مطرح می شود در سی دی فیلم کوتاهی با همان موضوع به نمایش در آید.»
فقر زبان انگلیسی عاملی برای استفاده ناسالم
«فرهاد بلاش» کارشناس ارشد علوم تربیتی که در زمینه نحوه به کارگیری فناوری های دیجیتالی در عرصه آموزش و پرورش و اثرات استفاده از این فناوری ها بر دانش آموزان تحقیق می کند، در این باره به «ایران» می گوید: «در کشورهای در حال توسعه، گسترش مدیریت مدارس هوشمند مورد تاکید قرار گرفته است. به طور مثال در کشور مالزی ساعت حضور و غیاب دانش آموزان و کارکنان، نحوه عملکرد مستمر دانش آموزان از طریق دوربین های مداربسته که در مدرسه و در کلاس های درس تعبیه شده است، کنترل می شود و بلافاصله اطلاعات از طریق ایمیل و SMS به والدین ارسال می شود، البته در ایران نظارت و تعامل دوسویه نیست و صرفاً تلاش می شود ورود به دنیای مجازی گسترش بیشتری یابد. درحالی که این مسئله مطلوب ما نیست.»
در کشور ما وضعیت خانوادگی و سن دانش آموزان، تحصیلات پدر و مادر و میزان درآمد آنها، میزان استفاده معلمان از ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی و این که آیا در خانواده از رسانه خاصی همچون ماهواره استفاده می شود یا نه ، در استفاده دانش آموزان از وسایل ارتباطی نوین همچون کامپیوتر و موبایل اثرگذار است. با توجه به این که دانش آموزان و معلمان ما به زبان انگلیسی مسلط نیستند ، در استفاده از اینترنت برای بهره گیری از اطلاعات علمی روز ناموفق هستند . این امر موجب شده است بچه ها بیشتر از تصاویر آن هم ناسالم استفاده کنند تا متون علمی. البته این مسئله در کاربران بزرگسالان هم اتفاق می افتد اما چون بچه ها بالقوه تر و مستعدتر برای کنجکاوی و استفاده از آن هستند بیشتر است. بنابراین فرهنگ سازی در استفاده از این ابزارها بسیار اهمیت دارد که ما در این باره تاکنون کاری نتوانستیم انجام دهیم.
این کارشناس ارشد علوم تربیتی می گوید : در زمینه استفاده از موبایل در مدارس هم با مشکلاتی خاص روبرو شدیم. صرفاً به این خاطر استفاده از موبایل را در مدرسه محدود و حتی ممنوع می کنیم که راهکاری برای جلوگیری از استفاده از SMS و تصاویر نادرست و ناسالم نداریم. در حالی که باید محققینی در قالب یک تیم حرفه ای به طور علمی در این باره پژوهش کنند و نتایج حاصل از پژوهش آنها جنبه کاربردی پیدا کند. ضمن آن که باید پژوهش ها و تحقیقات ما بر مبنای شرایط فرهنگی، اقلیمی و بومی ما باشد و تقلید از کشورهای دیگر نباشد. باید احساس درد کنیم که هم اکنون بچه های ما گرفتار این مسئله هستند در حالی که مسئولان، مدیران و دبیران از بچه ها در زمینه ICT فاصله بسیاری دارند.»
بازی های رایانه ای بومی در کشورهای دیگر
بلاش با بیان این که در کشورهای دیگر هم استفاده از فناوری های نوین دیجیتالی در میان بچه ها نگرانی هایی را به وجود آورده است، می گوید: برخی از کشورها با ساخت بازی های رایانه ای خوب و جذاب و با استفاده از توان گرافیکی بالاتا حد امکان فیلم ها را بومی سازی می کنند. به طور مثال دانش آموز سرخپوست از بازی هایی متفاوت از دانش آموزان سفید پوست استفاده می کند. یعنی مباحث فرهنگی به طور کامل در این بازی ها لحاظ می شود. اما آنها هم نگران مباحث اخلاقی در استفاده از بازی های رایانه ای و دیگر امکانات هستند. در حالی که در کشور ما بازی هایی که ساخته می شود از توان گرافیکی پائینی برخوردارند به طوری که جذابیتی برای بچه ها ندارد. چرا که اساساً فلسفه ای برای تولید و استفاده از این ابزارها برای بچه ها نداریم. ضمن آن که ظرفیت سازی هم نکردیم (مثل آموزش صحیح زبان انگلیسی) تا بتواند خوراک و اطلاعات علمی بگیرد، بنابراین همه این عوامل دست به دست هم داده است تا دانش آموزان ما از این امکانات به نحو مطلوب بهره ای نبرند و آن را در خدمت آموزش به کار نگیرند. سی دی های آموزشی هم که از سوی وزارت آموزش و پرورش تولید می شود غنی سازی نشده است و این فعالیت بعضاً زیاده کاری محسوب می شود.» کارشناس ارشد علوم تربیتی با بیان این که سی دی های تولیدی خود پنداری منفی در بچه ها ایجاد می کند، می گوید: «در این سی دی ها معمولاً معلمان از دیالوگ هایی استفاده می کنند که مخرب است، جذابیت دارد و واژه سازی آنها خودپنداری منفی به دنبال دارد. مثال ها واقعی نیست. ارزیابی ها غیراستاندارد است و از زیرساخت های روانشناختی به طور صحیح بی بهره است.»
بلاش با تاکید بر این که نتایج حاصل از پژوهش ها نشان می دهد برخی از دانش آموزان 7 تا12 ساعت در فضای مجازی از نظر فکری و روحی و روانی تغذیه می شوند، می گوید: «این امر موجب می شود ارتباط بچه ها با فضای بیرون قطع شود، ضمن آن که آنها منزوی و فردگرا می شوند. همچنین باید گفت کسانی که به طور طولانی مدت از بازی های رایانه ای استفاده می کنند شخصیتی ضداجتماعی دارند که مورد غفلت قرار می گیرد.

اعتیاد ‌از‌ نوعی ‌دیگر ، آسیب شناسی موبایل
 
امروز تلفن همراه به عنوان یکی از مظاهر فناوری ارتباطی نوین در زندگی فردی و اجتماعی بشر جایگاهی قدرتمند دارد و جزو لاینفک مناسبات روزمره محسوب می‌شود به طوری که می‌توان ادعا کرد برای بسیاری از افراد زندگی بدون آن امکانپذیر نیست یا دست‌کم مطلوبیتی ندارد.
نفوذ کاربردهای تلفن همراه در شئون زندگی پدیده‌ای جهانی است و در جامعه ما با وجود فروکش کردن تب اولیه استفاده از آن، مقبولیتش به حدی رسیده که مضرات جدی و اساسی این فناوری مدرن را مخفی و نادیده نگه می‌دارد ، مضراتی که در حوزه‌های متنوع اجتماعی، فرهنگی، رفتاری، روان‌شناسی، پزشکی، قانونی، جزایی و ... به آسیب‌زایی می‌پردازد و با کمی دقت و موشکافی می‌توان به دامنه تاثیر نامطلوب آن پی برد.
در حقیقت از یک دیدگاه آسیب‌شناسانه می‌توان تلفن همراه را یک منبع بزرگ برای تولید نارسایی‌ها و معضلاتی دانست که آشکارا یا پنهان در مناسبات زندگی کاربران نفوذ کرده است.
تحقیقات اخیر که در این حوزه صورت می‌گیرد و اخبار ناخوشایندی که گاه و بیگاه درباره مضرات پزشکی و رفتاری تلفن همراه از گوشه و کنار جهان به گوش می‌رسد، بازبینی و نگرش دوباره برای استفاده از این وسیله پرکاربرد و عادی شده را ضروری می‌سازد و مجموعه کاربران، ارائه‌کنندگان خدمات و قانونگذاران و دولت‌ها را در معرض اقدامات پیشگیرانه قرار می‌دهد که پیش از هر چیز به شناخت ماهیت انواع و اقسام آسیب‌ها و دامنه نفوذ آنها نیاز دارد. در این نوشتار به آسیب‌شناسی استفاده از تلفن همراه در میان عموم و نگرانی‌های موجود در این حوزه پرداخته‌ایم.

کاهش مهارت‌های ارتباطی
 
فروکش کردن تب تلفن همراه در جامعه ما به معنای کاهش استفاده ازآن نیست، بلکه ریشه چنین تصوری را باید در عادت کردن‌ها و عادی شدن‌ها جستجو کرد. استفاده ازتلفن در مقطعی از زمان شیوه‌ای برای پز دادن و نوعی مد محسوب می شد و بالطبع رفتاری برجسته و به‌قول معروف توی چشم بود؛ اما کاربرد عمومی آن میان اقشار مختلف تلفن همراه را از یک وسیله تجملی و شاخص به ابزاری کارآمد و ضروری برای امور روزمره تبدیل کرد.
جنبه‌های مدگونه و نوآورانه آن را هم باید صرفا در مدل‌های جدید گوشی‌های تلفن همراه و برخی کاربردهای پیشرفته آن جستجو کرد که بتدریج در اختیار کاربران قرار می‌گیرد؛ اما قضیه به همین جا ختم نمی‌شود.
تلفن همراه امروزه به بخشی از هویت افراد تبدیل شده است، بویژه نوجوانان و جوان‌ترها که شخصی و خصوصی بودن خط تماس و محتویات حافظه گوشی را نمادی از استقلال تلقی می‌کنند و مایه به رخ کشیدن اطلاعات متنوع متنی، تصویری، صوتی و ... به دیگران می‌پندارند. در حقیقت گوشی تلفن همراه آرشیوی قوی و منحصر به فرد است که دانسته‌ها، توانایی‌ ارتباطی و دسترسی فرد را به اطلاعات به روز آشکار می‌کند و در هر جمع و محفلی فرصت مناسب برای ابراز وجود و خودنمایی در اختیار صاحبش قرار می‌دهد.
در حالی که این هویت کاذب معمولا به شخصیت فرد بستگی ندارد و نتیجه قرار گرفتن وی در معرض امواج مهارگسیخته انتقال اطلاعات دیجیتالی و موبایلی محسوب می‌شود که محتویات آنها اغلب با عرف و اخلاق جامعه هم ناسازگاری دارد.
هویت کاذبی که از تلفن همراه ناشی می‌شود، حتی به شماره خط‌ها نیز کشیده شده و سال‌هاست که در جامعه ما فلان پیش‌شماره به فلان قشر اختصاص دارد و مفاهیمی را القاء می‌کند که مطلوبیت یا عدم مطلوبیت آن بر قیمت خطوط تماس نیز تاثیری چشمگیر و پذیرفته شده دارد.
در این حوزه، برخی مزایای استفاده از تلفن همراه و دلایل شیوع آن نیز قابل تامل است. دسترسی سریع به دوستان آشکار و پنهان، قابلیت مخفی نگهداشتن اطلاعات، بهره‌مندی از سرویس پیام کوتاه برای مخفیکاری بیشتر و دسترسی آسان به انواع بازی‌ها و شیوه‌های انتقال فایل‌های صوتی و تصویری مزایایی هستند که برای هر کاربری فریبنده و مطلوب به نظر می‌رسد؛ اما با کمی دقت می‌توان دریافت این ویژگی‌ها شرایط بهتری برای سوءاستفاده و ایجاد و اشاعه ناهنجاری‌های رفتاری و شخصیتی پدید می‌آورد.
در این ویژگی‌ها زندگی دوگانه‌ای را برای کاربر رقم می‌زند و در صورتی که نوجوان یا جوان باشد، تاثیر‌پذیر هویتی پر از تعلیق برایش پدید می‌آورد. اگر چه انتقال اطلاعات امری مطلوب محسوب می‌شود، اما نمی‌توان نقش محدودیت‌های منطقی برای کودکان و نوجوانان را نادیده گرفت؛ در حالی که انتقال اطلاعات از طریق تلفن همراه تقریبا هیچ محدودیتی نمی‌شناسد و قابلیت‌های فنی دیگری نظیر درگاه مادون قرمز، بلوتوث، پیام تصویری و ... که در گوشی‌ها تعبیه شده‌اند، اندیشه ایجاد با اعمال هر محدودیتی را عقیم می‌سازد. در چنین شرایطی افراد در معرض اطلاعاتی قرار می‌گیرند که قدرت تشخیص خوب و بد آن را ندارند یا در حالتی عمومی‌تر حداقل با اخلاق فردی و اجتماعی ناسازگار است.
در جریان این تبادل اطلاعات فراگیر که مانند موجی جامعه را درگیر میکند کودکان و نوجوانان بیش از دیگران در معرض آسیب قرار دارند و بالطبع اطلاعات نامناسبی دریافت می‌کنند که نظام ارزشی رو به شکل گیری آنان را مخدوش می‌کند.
به همین دلیل است که بزرگسالان و سالمندان تنها به جنبه ارتباطی گوشی‌های تلفن همراه توجه دارند و انواع ساده و قدیمی آن را تهیه می‌کنند و در مقابل، جوان‌ترها و نوجوانان به انواع جدیدی توجه دارند که قابلیت‌های ارتباطی و اطلاعاتی ویژه‌ای در اختیارشان می‌گذارند و البته گذاشتن قفل و رمز ورود هر گوشی تلفن همراه در میان کاربران کم‌سن و سال رایج‌تر است.
شیوه ارتباطات با تلفن همراه موضوع دیگری است که دکتر هادی فراهانی، جامعه‌شناس و کارشناس علوم ارتباطات درباره آن توضیح می‌دهد: برقراری ارتباطات پنهانی و غیرمستقیم از اعتماد به نفس افراد می‌کاهد و مهارت‌های ارتباطی آنان را برای زندگی و حضور در محیط‌های جمعی ضعیف می‌کند.
در فرهنگ ما مرسوم است هر حرفی را که نمی‌توان رودررو و به صورت حضوری به دیگری گفت از طریق تماس تلفنی بیان می‌شود. این یک ضعف فرهنگی است که سهولت و فراگیری استفاده از تلفن همراه بر شدت آن می‌افزاید. صحبت با تلفن همراه در مکان‌های عمومی آسیب دیگری است که طبق آخرین پژوهش‌ها بیش از 90 درصد افراد از آزارهای آن اظهار نارضایتی کرده‌اند.
صدای زنگ نامناسب، جواب ندادن به تماس‌ها، صحبت یکباره و با صدای بلند و ... اغلب رنجش دیگران را موجب می‌شود و در قالب یک ناهنجاری رفتاری قابل بحث و بررسی است. استفاده بیش از اندازه و غیرضروری از تلفن همراه برای کاربر استرس و پریشانی ذهنی پدید می‌آورد.
این اختلالات به حدی است که نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است و فرد مبتلا در طول روز چندین بار احساس می‌کند گوشی تلفن همراهش زنگ می‌خورد. پژوهش ها نشان می‌دهد حداقل دوسوم کاربران به این نوع تیک عصبی دچارند و بیش از 70 درصد کاربران مبتلا آن را تجربه‌ای تلخ و حالتی ناخوشایند توصیف می‌کنند. ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه نیز نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان ایرانی بسیار رایج است.

معتاد نشوید
بسیاری از محققان معتقدند استفاده بیش از اندازه از تلفن همراه در ذهن و اعصاب کاربران نوعی اعتیاد پدید می‌آورد که درست مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل، پرخوری، رابطه غیراخلاقی، بازی‌های‌ رایانه‌ای، اینترنت و ... مخرب است. اعتیاد به استفاده از تلفن همراه در حقیقت تمایل شدید به رفتاری است که انجام می‌گیرد و احساسی که پس و پیش از آن به فرد دست می‌دهد.
معتادان به استفاده از تلفن همراه از دوستان و خانواده فاصله می‌گیرند، انزواطلب می‌شوند، اولویت‌های سنی و اجتماعی نظیر تحصیل و اشتغال را پس می‌زنند، هنگامی که تلفن همراه در دسترس‌شان نیست به آن فکر می‌کنند و از دوری‌اش رنج می‌برند.
خاموش بودن تلفن همراه در افراد معتاد تحمل‌ناپذیر است و موجب می‌شود حتی هنگام خواب یا در مواقع خاصی که گوشی تلفن همراه را خاموش می‌کنند یا در حالت سکوت قرار می‌دهند به استرس و دلشوره دچار شوند. فرد معتاد نمی‌تواند ازگوشی تلفن همراه خود دور بماند و از هر ترفندی برای استفاده دائمی از آن بهره می‌جوید. این نوع اعتیاد از علاقه و وابستگی فراتر می‌رود و به نوعی جنون در دسترس بودن تبدیل می‌شود.
امروزه وضعیت استفاده از تلفن همراه در مدارس جامعه، از وجود چنین اعتیادی در میان قشر نوجوان و محصل حکایت می‌کند. ورود گوشی به مدارس ممنوع است، اما بسیاری از دانش‌آموزان سر کلاس درس گوشی خود را همراه دارند و حتی برای یکدیگر یا دوستان و آشنایان پیامک می‌فرستند.
در حقیقت بعید است کسی با تلفن همراه دوست یا آشنای محصلش تماس بگیرد و متوجه شود، گوشی‌اش را در خانه گذاشته و به مدرسه رفته است! پریشانی ذهنی ناشی از اعتیاد به تلفن همراه به گونه‌ای است که برای فرد استرس دائمی به ارمغان می‌آورد و چنان که می‌دانیم، استرس ما در دردها و بیماری‌هاست.
علاوه بر آن فرد معتاد از اعتیاد نامعقولش آگاهی می‌یابد و در مقابل اتهام اعتیاد و وابستگی شدید رفتاری به احساس شرم و تنزل شخصیتی دست می‌یابد. به طور کلی می‌توان ادعا کرد استفاده از تلفن همراه نوعی هیجان منفی و ویرانگر در پی دارد که با شدت و ضعف متفاوت روحیه، اعصاب و هویت رفتاری و اجتماعی کاربر را تخریب می‌کند.
دکتر فراهانی در این‌باره به تغییر الگوهای رفتاری اشاره می‌کند و می‌افزاید: استفاده دائمی از تلفن همراه و تبدیل این وسیله به ابزاری برای امور روزمره، الگوهای جدیدی در رفتارهای اجتماعی پدید می‌آورد که بخشی از آنها بسیار نامطلوب است و در بلندمدت به آسیب‌های آشکار رفتاری منجر می‌شود.
وابستگی برخی افرادبویژه جوان‌ترها به تلفن همراه و هویت کاذب آن شرایطی راپدید می‌آورد که برای مثال در یک مهمانی خانوادگی یا فامیلی مشاهده می‌کنیم، عده‌ای به جای ارتباط کلامی از طریق بلوتوث یا پیامک به صحبت با یکدیگر می‌پردازند.
یکی برای دیگری تصویر یا متنی را ارسال می‌کند و بلافاصله جواب می‌گیرد، گاهی تمام وقت مهمانی و با هم بودن به بررسی محتویات گوشی‌ها سپری می‌شود و انگار هیچ‌کس قصد ندارد از پشت هویت مجازی تلفن همراهش بیرون بیاید و درباره مسائل واقعی و ملموس کار، زندگی و روابط فامیلی و اجتماعی سخن بگوید، با ادامه این روند که حتی دوستی‌ها، احوالپرسی‌های میان آشنایان، ابراز محبت‌ها، خواستگاری‌ها و... با تلفن همراه یا پیامک انجام می‌شود می‌توان انتظار داشت نسل‌هایی مجازی پرورش یابند که حتی از ساده‌ترین مهارت‌های کلامی و رابطه‌ای بی‌بهره‌اند.
انتقال اطلاعات و روابط مجازی در نگاه اول بسیار مطلوب است، اما تبدیل شدن شئون آن به بازیچه و وسیله سرگرمی و وقتگذرانی آسیبی است که از ضعف‌های فرهنگسازی در این حوزه حکایت می‌کند.
نظیر چنین فاجعه‌ای برای استفاده از اینترنت نیز رخ داده است و ضرورت فرهنگسازی و اطلاع‌رسانی در حوزه وسایل و امکانات مجازی زندگی را پررنگ‌تر می‌سازد.
مراقب باشید
تلفن همراه مانند هر وسیله الکترونیکی دیگری که امکانات مجازی در اختیار کاربران قرار می‌دهند، به ابزاری برای سوءاستفاده تبدیل می‌شود و این کاربردهای نادرست در حوزه‌های متنوعی رخ می‌دهد و تلاش برای ایجاد ممانعت‌های قانونی، قضایی، اخلاقی یا اجتماعی در برابر آنها راه به جایی نمی‌برد. گویا فناوری و فرصت‌هایی که برای سوءاستفاده پیش‌روی متخلفان قرار می‌دهد همواره یک گام از قوانین بازدارنده جلوتر است و مهم‌ترین تجربه جامعه ما در این حوزه به سوءاستفاده از گوشی‌های تلفن همراه دوربین‌دار برای فاش کردن و اشاعه مسائلی مربوط می‌شود که در عرف و اخلاق جمعی جزو حریم خصوصی است.
دوربین کوچک تلفن‌های همراه هنگامی که با بی‌دقتی، شیطنت، خصومت یا تمایل به انجام تجربه‌ای تازه به کار گرفته می‌شود، به نشر مسائلی در محیط جامعه می‌انجامد که با خدشه‌دار کردن روحیه و اخلاق عمومی به بحرانی دامنه‌دار و برانگیختن هیجان یا همدردی آحاد افراد خاتمه می‌یابد.
تجربه‌های تلخی از این نوع در حافظه جمعی ایرانیان بسیار است و هنوز هم می‌توان در صفحه حوادث روزنامه‌ها از آنها سراغ گرفت. مهمانی‌ها، جشن‌های عروسی، اماکن خصوصی و حریم شخصی افراد از خطر این دوربین‌های کوچک و ساده در امان نیستند و کار به جایی رسیده است که در برخی محافل پیش از انجام هر کاری به صورت محترمانه یا با لحنی قاطع حاضران را از فیلمبرداری یا گرفتن عکس با گوشی‌های تلفن همراه برحذر می‌دارند.
آسیب دیگر این که بسیاری از افراد نمی‌دانند حافظه وسایل الکترونیکی از رایانه گرفته تا دوربین عکاسی، 4 MP، گوشی تلفن همراه و... حتی پس از شکسته و تخریب شدن قابل بازیابی است و این حافظه‌های کوچک و پرمحتوا پس از مصرف و به پایان رسیدن عمرشان در هر شرایطی جزو وسایل خصوصی محسوب می‌شوند و به همین سبب راه برای سوءاستفاده متخلفان و افراد کنجکاو باز می‌ماند.
هک تلفن همراه شیوه دیگری از سوءاستفاده است که در چند سال اخیر در جامعه ما رواج یافته. متاسفانه به سبب وجود برخی نابسامانی‌های قانونی در حوزه الکترونیک و ارتباطات مجازی نرم‌افزارهای هک نیز به فراوانی در بازار و سایت‌های اینترنتی یافت می‌شود و چنین وضعیتی هر کاربری را برای استفاده از آنها با هر قصد و انگیزه‌ای وسوسه می‌کند.
هک تلفن همراه به شیوه‌های مختلفی صورت می‌گیرد. سوزاندن سیمکارت، تخریب گوشی، دسترسی به اطلاعات حافظه تلفن همراه، نشر ویروس‌های مجازی و... بخشی از آنها هستند که از طریق خطوط تماس، امکانات نوین مخابراتی یا بلوتوث انجام می‌شود. دزدیدن اعتبار ریالی از سیمکارت‌های اعتباری نیز روش جدیدی است که بسادگی صورت می‌گیرد: دریافت یک پیامک ناشناس حاوی متن، وسوسه برای ارسال همان پیامک به شماره‌ای خاص برای افزایش اعتبار به صورت رایگان و آخر سر انتقال بخشی از اعتبار فرد گیرنده به فرستنده. روش‌های دیگری هم برای سوءاستفاده مالی از گوشی‌های تلفن همراه وجود دارد و برخی هکرها با استفاده از نرم‌افزارهای خاص هزینه ارسال پیامک یا برقراری تماس خود را به عهده کاربران دیگر می‌گذارند و از این طریق به نوعی کلاهبرداری می‌پردازند که به سبب پایین بودن مبلغ زیان برای خسارت‌دیده ارزش پیگیری در محاکم قضایی را ندارد.حمید رضا ترکمندی ، زیباوب www.zibaweb.com
انتشار برخی آمارها درباره استفاده از تلفن همراه که ویژه کاربران ایرانی است، نارسایی‌های دیگری را در این حوزه آشکار می‌کند و دکتر فراهانی درباره آنها توضیح می‌دهد: آمارهای تایید نشده از اختصاص حدود 70‌درصد محتوای گوشی‌ها و فایل‌های انتقالی به هجویات، طنزهای عامیانه و متون و تصاویر غیراخلاقی حکایت می‌کند که تحقیقات میدانی نیز چنین رقمی را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند.
ارسال و دریافت پیامک‌های اشتباهی نیز دردسرساز است و اغلب از استفاده بی‌رویه از سرویس پیام کوتاه ناشی می‌شود. این سرویس ارتباطی در اصل بر ارسال و دریافت متون درباره مسائل ضروری اختصاص دارد، ولی در کشور ما بیشتر برای سرگرمی و تفریح به کار می‌رود.
دیگر این که طبق آمار رسمی 80 درصد کاربران ایرانی از قابلیت‌های پیشرفته تلفن همراهشان آگاهی ندارند و اغلب کاربران تنها از 10 درصد قابلیت‌های گوشی‌هایشان استفاده می‌کنند.
در جامعه ما دوربین، حافظه، بلوتوث و نرم‌افزارهای پخش فایل صوتی و تصویری پرکاربردترین امکانات گوشی‌ها محسوب می‌شوند و ناگفته پیداست قابلیت‌های پیشرفته ارتباطی در گوشی‌ها یا پشتیبانی فنی نمی‌شوند یا اصلا طرفدار ندارند و به کار نمی‌آیند.
در این حوزه اطلاع‌رسانی شرکت‌‌های واردکننده و نهادهای مسوول در حوزه فناوری ارتباطات ضرورتی است که با توجه به برنامه‌های توسعه کشور و اهدافی نظیر تحقق دولت و شهروند الکترونیکی پررنگ‌تر می‌شود.
در کنار همه این نارسایی‌ها استفاده از تلفن همراه با معضل دیگری پیوند می‌خورد که اگر ویژه جامعه کاربران ایرانی نباشد، حداقل از ضعف‌های قانونی و فرهنگی در این حوزه حکایت می‌کند: استفاده از تلفن همراه حین رانندگی که یکی از دلایل پرشمار تصادفات و ایجاد گره‌های ترافیکی در معابر شهری محسوب می‌شود.
تحقیقات پزشکی چه می‌گویند؟
مضرات پزشکی استفاده از تلفن همراه موضوعی است که نه ثابت شده و نه رد می‌شود. با این حال نتایج تحقیقاتی که به تناوب در این باره صورت می‌گیرد اصلا به نفع این وسیله ارتباطی نیست. به طوری که نگرانی‌های ناشی از اعلام نتایج تحقیقات که چون موجی اخبار و رسانه‌ها را در بر می‌گیرد در برخی کشورها نهضت‌هایی برای اعمال محدودیت استفاده از تلفن همراه برانگیخته است.
برخی دولت‌ها با اعطای بودجه‌های کلان پژوهشی به موسسات و مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی موافقت کرده‌اند و هدف بررسی آثار کوتاه و بلندمدت استفاده از تلفن همراه و تجهیزات مخابراتی آن بر سلامت انسان، سایر جانداران و محیط زیست است.
تا امروز نتایج اغلب تحقیقات نادیده گرفته یا رد شده‌اند با این حال مضرات پزشکی تلفن همراه برای کودکان و افراد زیر 12 سال و رابطه امواج الکترومغناطیس ناشی از گوشی‌ها با بروز تومور مغزی تقریبا اثبات شده است. بر این اساس در کشورهایی ‌نظیر فرانسه که در این زمینه پیشگام محسوب می‌شود زمزمه‌هایی مبنی بر ممنوعیت استفاده از تلفن همراه برای کودکان و تبلیغات رسانه‌ای در این حوزه به گوش می‌رسد.
نتیجه برخی تحقیقات نیز استفاده از تلفن همراه را برای افراد زیر 20 سال یکی از دلایل بروز آسیب‌های جدی در بخش‌های مربوط به شنوایی و بینایی مغز معرفی می‌کند.
منبع: روزنامه جام‌جم

آسیب های روانی اینترنت

جهان از ریزترین ذراتش که تا به حال بشر توان دیدن آن را یافته تا دورترین کهکشان ها، نمونه بارزی از حرکت و پویایی است. پویایی نیاز به خلاقیت دارد. روزگاری پدران ما این خلاقیت را در رادیوهای ترانزیستوری شاهد بودند و امروز ما در دنیای دیجیتال. شاید هم فردا فرزندان ما در دنیای پرتوهای عجیب و غریب.

آنچه موجب تمایز میان عصر حاضر با سایر برگ های تاریخ زندگی بشر گردیده، فن آوری و تبادل اطلاعات می باشد و دنیای دیجیتال توان تبادل اطلاعات را بسیار افزایش داده است.

اگر بیش از ماهی ?? ساعت به اینترنت وصل می شوید بی آنکه کار خاصی جز پرسه زدن و چت کردن داشته باشید می بایست از تعداد این ساعت ها کم کم بکاهید تا در یک برنامه زمان بندی سه ماهه دست کم نیمی از این زمان را کم کنید.

اینترنت جز فضایی مجازی چیز دیگری نیست. فضایی پر از خالی! اما همین دنیای مجازی آنقدر توانمند و انعطاف پذیر هست که ما را به آسانی با گل فروشی سر خیابان، FAST FOOD های بی محتوا و پرزرق و برق سطح شهر، مدرسه بچه ها، سایت های خبری و... متصل می کند. چه کسی فکر می کرد روزی فرا برسد که تنها با کلیک چند گزینه بتوان نامه ای را از یک نیمکره به نیمکره دیگر زمین آن هم در زمانی در حد دقیقه ارسال نمود؟ یا باقالی پلو با گوشت را از رستورانی در سطح شهر سفارش داد؟!

اینترنت از دیدگاه یک کاربر

اینترنت برای من به عنوان یک کاربر نیمه حرفه ای که دست کم ?? درصد کارهایم با رایانه انجام می شود، کاربردهای فراوانی دارد. مرا از آخرین داده ها و نتایج پژوهش های علمی آگاه می کند، دوستان قدیمی ام را به من دوباره نزدیک کرده، باعث شده دوستان زیادی از سراسر جهان پیدا کنم، سایت های هنری مورد علاقه ام را ببینم و حتی کتاب هایی که مایل به ترجمه آنها هستم را می توانم پیش از خرید بازبینی کنم. اما مسئله به همین جا پایان نمی پذیرد...

آسیب شناسی روانی

از زمانی که راهنمای تشخیصی- آماری اختلال های روانی( ویرایش تجدید نظر شده چهارم (DSM 4TR)) در سال 2000 به چاپ رسید، بحث پیرامون گنجاندن طبقه ای از اختلال های روانی با نام اختلال های سایبر CYBER قوت یافته است. پیش بینی های انجمن روان شناسی آمریکا به عنوان ناشر و گرد آورنده این راهنمای معتبر تشخیصی- آماری این است که در طی ده سال آینده با توجه به حجم کاربرد اینترنت و رایانه ها می توان در DSM5 و توسط علم روان شناسی به یافته ها و نتایج پژوهشی برای اعتبار بخشیدن به این طبقه از اختلال ها دسترسی پیدا کرد.

سایبر واژه ای است که برگردان آن به فارسی کمی مبهم است. سایبر یعنی علم فرمان. یعنی هوش مصنوعی و شاید از نظر اهل فن یعنی دنیای صفر و یک.

شاید کسانی را دیده باشید که همیشه در اینترنت در حال پرسه زدن هستند. گاهی دیگران را آزار می دهند- مثلاً با هک کردن یا چت کردن پی در پی آنها- یا خودشان را آزار می دهند مثلاً با بررسی پیاپی صندوق پست الکترونیکی یا بررسی وسواس گونه و اجباری سایت های غیراخلاقی و اصطلاحاً هرزه نگری. روزی پزشکی به من گفت: در زندگی به چند چیز علاقه دارم: اینترنت، تلفن همراه، ماهواره های مخابراتی و پزشکی. شاید در مورد این دوست، جابه جایی نقش های زندگی در اثر کاربرد و وابستگی بیش از اندازه به دنیای مجازی اتفاق افتاده باشد.

اختلال های روانی کاربرد نادرست اینترنت

1- وسواس های فکری- عملی

از ویژگی های برجسته وسواس ، عدم توانایی مهار رفتارها یا اندیشه های خاص است. برای مثال فردی که وسواس شست وشو دارد، نمی تواند میل به شست وشو را کنترل کند و گاهی تا ساعت ها مشغول شستن دست ها می شود. یا فردی که وسواس فکری دارد ساعت ها در رختخواب مشغول به هم بافتن آسمان و ریسمان است. اگر از فرد وسواسی بخواهیم عمل یا فکر وسواسی اش را کنار بگذارد دچار اضطراب شدیدی خواهد شد.

این اختلال را می توان در بررسی کردن های پی در پی پست الکترونیک (وسواس عملی) یا دل نگرانی از ONLINE نشدن یک دوست (وسواس فکری) مشاهده کرد.

2- هرزه نگری

پیشرفت ها و دگرگونی های زندگی بشری امروزه شتاب زیادی گرفته است. گام هایی را که عکاسی نگاتیو در طی صد سال آرام آرام برداشت، عکاسی دیجیتال ظرف پنج سال به تندی برداشته است. اگرچه دانه های نقره روی فیلم عکاسی هیچ گاه در مقابل پیکسل های یک عکس دیجیتال کم نخواهد آورد...

امروز به روز شدن فن آوری ها با سرعت زیادی صورت می پذیرد. در این میان اینترنت نه تنها توانسته در مدتی کوتاه عادت های خرید کردن، داده پردازی، تجارت و به طور کلی سطح زندگی ما را دچار دگرگونی کند، اصول و باورهای اخلاقی و حتی رفتار جنسی ما را هم دستخوش تغییر کرده است. کنترل والدین بر فرزندان به واسطه کمبود آگاهی والدین از رایانه ها و از سویی دیگر دسترسی آسان به انواع و اقسام سایت های غیراخلاقی تنها به اندازه زمان لازم برای تایپ یکHTTP://WWW........... ، موجب شده که سوءاستفاده از اینترنت کم کم رنگ و روی اختلال به خود بگیرد. اگرچه هرزه نگری یک کژکاری جنسی با تاریخچه طولانی است اما اینترنت اقدام به آن را آسان تر ساخته است. این کژکاری اغلب خود سرآغازی جهت ابتلا به سایر اختلال های جنسی مانند آزارگری، آزارخواهی، همجنس گرایی و... شناخته می شود.

3- آزارگری

آزارگری را شاید بتوان رفتار ضداجتماعی در دنیای سایبر نام نهاد. آیا تا به حال به واژه SPAM _ هرزنامه- که مثل مور و ملخ از دیوار صندوق های پست الکترونیکی بالا می روند برخورد کرده اید؟

SPAMها را امروزه اغلب اهالی دهکده جهانی به عنوان یک مزاحم می شناسد. حال اگر فردی مثل یک هرزنامه مزاحم خلوت شما در دنیای سایبر شود در واقع به آزارگری سایبرنتیک پرداخته است.

نتیجه گیری

به طور کلی دانش ما از آسیب های روانی ناشی از اینترنت هنوز به بازپروری و رشد و گسترش نیاز دارد. چرا که پژوهش ها و گزارش های تدوین شده و رسمی در این رابطه هنوز به سرعت سایر زمینه ها انجام و منتشر نمی شوند یا هنوز در مراحل اجرا قرار دارند. آنچه در این جا بیان گردید، پیش فرض هایی است که برای راهنمای تشخیصی آماری اختلال های روانی در نظر گرفته شده و توسط محافل علمی مطرح گردیده است. به یقین این طبقه بندی اولیه دستخوش دگرگونی هایی شده و طبقات تشخیصی فراوانی به آن اضافه خواهد شد و هر طبقه ای از اختلال های روانی هم نیازمند برنامه ریزی های درمانی خاص خود است. این درمان ها شامل روان درمانی و دارودرمانی است؛ که باید با ظرافت زیادی توسط متخصصین بهداشت روانی برای فرد به کار گرفته شود تا ارزش درمانی آن حفظ شود.

پیشگیری

هزینه پیشگیری در بُعد کلان اختصاص بودجه های پژوهشی دولتی و در بعد خرد، رعایت کردن نکات ایمنی توسط خود فرد است.برای جلوگیری از بروز هر نوع اختلال روانی و رفتاری ناشی از سوء کاربری اینترنت به موارد زیر توجه کنید:

1- ورود و خروج تان در اینترنت را تحت نظر بگیرید و از میزان آن اطلاع پیدا نمایید.

2- اگر بیش از ماهی 20 ساعت به اینترنت وصل می شوید بی آنکه کار خاصی جز پرسه زدن و چت کردن داشته باشید می بایست از تعداد این ساعت ها کم کم بکاهید تا در یک برنامه زمان بندی سه ماهه دست کم نیمی از این زمان را کم کنید.

3- از اینترنت برای فعالیت های مفید مانند بررسی سایت های فرهنگی یا علمی هم استفاده کنید. اینترنت بیشتر جنبه کاری و تسهیل گری دارد تا تفریح و وقت گذرانی.

4- بیشتر از روزی دو بار EMAIL و فهرست دوست تان را چک نکنید.

5- مزاحم دیگران نشوید و حریم خصوصی آنها را زیر پا نگذارید.

6- برای همیشه دور سایت های غیراخلاقی را خط بکشید.

توصیه هایی مفید به والدین جهت استفاده احتمالی فرزندانشان از اینترنت ،قضیه را جدی بگیرید

 آنچه که والدین می بایددر باره اینترنت بدانند!

با ورود تکنولوژی های نوین ارتباطاتی واز جمله اینترنت ?در کنار مزایا و ویژگی های منحصر بفرد این پدیده ?به موازات گسترش وفراگیری آن و افزایش کاربران در هر محدوده سنی ?دغدغه ونگرانی های جدید ی برای خانواده ها بوجود آمده است ?این نگرانی ها زمانی دوچندان می شود که والدین فرزندان خود را در معرض آسیب های جدی تری چون آزار روحی وجنسی و موارد چون اخاذی ببینند و اسف بار تر اینکه بدلیل عدم آشنایی بسیاری از آنان با امکانات و قابلیت های این فنآوری و تحولات چشمگیر آن ?زمانی متوجه جدی بودن خطر می شوند که بنحوی به آسیبی مبتلا شوند ?در همین ارتباط ?بی شک مطالعه اطلا عات هشدار دهنده ای در این ارتباط ازجمله یادداشت ذیل که به به همت مهران افضلی در خبر نامه اطلاعات وارتباطات در ج وبرایم ارسال شده است برای کاربرای نوجوان و والدین آنان سود مند خواهد بود:

پری آفتاب (Parry Aftab)، مشاور حقوقی امور امنیتی، حریم خصوصی و فضای مجازی و حامی حقوق کودکان در نیویورک معتقد است که دور از خطر نگهداشتن کودکان در اینترنت به این معناست که به آنها بیاموزیم کاربری هوشمند و مسئول بوده و به فضای مجازی مانند یک "بازی" نگاه نکند. اینجا توصیه‌هایی برای ایمنی اینترنتی در هر گروه سنی ارایه شده است که توجه شما را به آنها جلب می‌کنیم.

به فرزندان خود بیاموزید که:

قبل از کلیک کردن به این فکر کنند که: با چه کسی در حال گفت‌وگو (chat) یا نامه‌نگاری هستند، در حال گفتن چه مطلبی هستند و از چه لحن و شیوه‌ای برا گفتن آن استفاده می‌کنند؟ آیا شخصی که در سمت دیگر این گفتگو قرار دارد متوجه شوخیهای آنها می‌شود؟

قبل از واکنش نشان دادن به موضوع آنلاینی که موجب ناراحتی آنان شده است، میز کامپیوتر را ترک کرده و چند نفس عمیق بکشند.

از شایعه پراکنی، همکاری در اذیت و آزار دیگران و دادن اطلاعات خصوصی و گفت‌وگوهای خودمانی در اینترنت خودداری کنند.

قانون طلایی فضای مجازی را رعایت کنید: هرگز کاری را که در زندگی واقعی انجام نمی‌دهید، در اینترنت هم انجام ندهید.

خودتان هم موارد ایمنی را رعایت کنید:

نرم‌افزار ضد spyware و adware را بر روی کامپیوتر خود نصب کنید.

از سلامت و به روز بودن firewall خود اطمینان حاصل کنید.

یک نرم افزار ضدویروس بر روی رایانه نصب کرده و آنرا به طور منظم به روز نمایید.

نکات ایمنی در سنین دبستان زیر هشت سال

از فناوری‌های فیلترینگ یا کنترل والدین parental control استفاده کنید. به جای فیلتر کردن سایت‌های "بد" هر موردی که با آن موافق نیستید را مسدود کنید.

درباره اینکه آیا فرزندتان واقعا به داشتن یک آدرس ای-میل یا سیستم‌های پیام رسانی نیاز دارد، فکر کنید. اگر پاسخ مثبت است، تمام ارتباطات به غیر از فهرست گیرندگان و فرستندگان مورد تایید خود را فیلتر کنید و مراقب باشید که فهرست دوستانش، طولانیتر از رقم سنش نباشد و شما همه آنها را در زندگی واقعی، بشناسید.

وب سایت‌های مورد علاقه آنها را در بخش نشانک یا Bookmark قرار دهید تا برای پیدا کردن آنها نام سایت را اشتباه تایپ نکرده و از سایت "بد" سر در نیاورد.

از موتورهای جست‌وجوی کودکان مانند Yahooligans و Ask Jeeves استفاده کنید.

زمان حضورشان در اینترنت را به نیم ساعت در روز محدود کنید، مگر اینکه در حال انجام دادن یک برنامه خاص درسی باشند.

فعلا اجازه اسفاده از بازی‌های اینتراکتیو (interactive) مانند X-Box Live یا شبکه آنلاین (Playstation) را به آنها ندهید. در عوض به سایت‌هایی چون Toontown بروید.

تا جایی که می‌توانید در کنارشان بنشینید و ببینید که در اینرنت به کجا می‌روند، چه چیزی برایشان جالب است و هر سوالی که فکر می‌کنید بپرسید و به تمام سوالات او پاسخ دهید.

به آنها بگویید که قبل از فرستادن هر مطلبی اعم از مشخصات شخصی یا مطالب دیگر از طریق ایمیل، IM یا قرار دادن آن در بلاگ و وب سایت، نظر شما را جویا شوند.

در اوغات فراغت به دنبال سایت‌های سالمی بگردید که بتوانید به او معرفی کنید. فهرستی از این سایت‌ها در WiredKids.org موجود است.

8 تا 10 سال

اگر فرزندتان نمی‌تواند وارد سایت‌هایی که از طرف مدرسه معرفی شده یا سایت‌های مناسب با سن خود شود، میزان فیلترینگ کامپیوتر را کاهش دهید.

بعضی از وب سایت‌ها مانند MSN دارای این امکان هستند که هر صفحه برای باز شدن به اجازه والدین نیاز دارد و به این منظور ای-میلی به نشانی آنها می‌فرستد و در صورت پاسخ مثبت، صفحه را باز می‌کند.

اگر سرویس پیام فوری یا IM را فعال کرده اید، فهرست فرستندگان پیام را به اشخاص آشنا محدود کنید.

از یک برنامه ضد pop-up یا نوارابزاری مانند گوگل استفاده کنید.

برنامه ضد ویروس و منهدم کننده نرم افزارهای جاسوس را نصب و فعال کنید زیرا دانلودهای پر ویروس از همین سنین آغاز می‌شود.

موتورهای جست‌وجو را تغییر نداده و همچنان از Yahooligans و Ask Jeeves استفاده کنید.

مطمئن شوید که آنها به خوبی متوجه هستند چه اطلاعاتی قابل قراردادن در اینترنت هستند و کدام اطلاعات نباید در اختیار دیگران قرار بگیرند.

گفت‌وگوی آنلاین را با آنها تمرین کنید تا بیاموزند با غریبه های حاضر در فضای مجازی چگونه برخورد کنند.

درباره استفاده از نرم افزارهای نظارت فکر کنید. به این وسیله میتوانید آنچه انجام می‌دهند را بررسی کنید.

علاوه بر تهیه Back up از فایل‌ها، برنامه ضد جاسوسی کامپیوتر را مدام چک کنید. ممکن است فرزندتان هنگام کار اشتباها آن را پاک کرده یا از کار انداخته باشد.

گذشته از موارد درسی، زمان حضور او در اینترنت را با احتساب پیام‌ها و ایمیل‌ها به کمتر از 1 ساعت در روز محدود کنید.

سنین توصیه شده برای استفاده کودکان از کامپیوتر و اینترنت(اکامپیوتر و کودکان)

مطلبی که در پی می آید یادداشتی است به قلم کریستی میت که در سایت ابات دات کام درج شده است.مطالعه توصیه های ذکر شده دراین مقاله خواندنی را به والدین و ترجمه و انتشار آن را به دانشجویان و پژوهشگران حوزه ارتباطات پیشنهاد می نمایم:

هیچ زمان مناسب یا نا مناسبی برای آشنا کردن کودکتان با کامپیوتر وجود ندارد،این اقدام بسیار مشابه تصمیم گیری است که برای خریداری اولین دوچرخه گرفته می شود و یامشابه تصمیمی است در باره اینکه فرزندتان چه وقت می تواند با دوستانش به بیرون از خانه رود.انتخاب به شیوه تربیتی والدین،ارزش ها و از همه مهمتر آمادگی کودک دارد. همانطور که به فرزندتان یاد می دهید که چگونه از کامپیوتر استفاده کند ،یا چگونه بطور آنلاین ارتباط بر قرار کند و چگونه از خودش محافظت کند ?مراحل زیر را نیز در نظر داشته باشید!ادامه یادداشت